Horæ ad usum Sarum, Paris Pro Antonio Vérard 24 April 1506
London - The British Library - C.41.a.19.
|
|
HORE DIVE VIRGINIS MARIE Horæ ad usum Sarum, Paris Pro Antonio Vérard 24 April 1506 London - The British Library - C.41.a.19. |
Description [Notes taken in situ 22 May 2003]
| a1 | Titlepage: HORE DJVE VIRGI |
| a1 v° | Blank |
| Kalendarium [The calendar is almost identical with the calendar in the 1503 Hopyl edition for Vérard, only a few abbreviations are changed]. | |
| a2 | /Januarius habet dies .xxxi. / Luna .xxx./ |
| a3 | Martius |
| a4 | Maius |
| a5 | Julius |
| a6 | September |
| a7 | November Gospel Lessons |
| a8 | *Martyrdom of St. John (Johannes in Oleo) |
| /¶ Initium sancti euangelii secundum iohannem. Gloria tibi dñe.// | |
| a8 v° | / |
| b1 | /neque ex voluntate neque ex vo- |
| b2 | |
| b3 | |
| b3 v° | ->>Passio domini nostri iesu christi secundum iohannem.// |
| b4 | *Woodcut missing (the page has been removed) |
| b5 | /vt impleretur sermo quem dixit quia ... |
| b8 | |
| c1 | /quem diligebat : dixit matri sue : Mu-/lier ecce filius tuus. |
| c2 | Oratio. Deus qui manus tuas et pedes tuos. ->> De sanctissima trinitate.// |
| c2 v° | /Te invocamus : te adoramus : te laudamus ... Oratio. Auxiliatrix michi trinitas sancta ... Oratio. MJtissime deus et clementissime pater ... (ed.1503 has Piissime deus!) |
| c3 | Vvhan thou goest first oute of thy vous blesse te sayeng. [vous, recte: hous] Crux triumphalis domini nostri iesu christi ecce vivifice crucis ... Oratio. Deus qui tres magos orientales ... |
| c3 v° | Vvhan thon entrest in tho the thu the say thus. [thon: thou; thuthe, recte: churche] Domine in multitudine misericordie tue introibo in domum tuam ... Vvan thou takest holx vvater say thus. [holx, read : holy] Aqua benedicta sit michi salus ... |
| c4 | Vvan thou begynnest to praye thus begynne kenelyng. [erroneously printed: Wam. (Kenelyng means kneeling)] Discedite a me maligni et scrutabor mandata dei mei ... |
| c4 v° | /O bone iesu tu novisti et potes et vis bonum ... amen. Confitebor tibi dñe iesu xpe omnia peccata mea quecunque feci ab enfantia mea usque nunc sciens ... |
| c5 | ... Et omnes sancti et electi dei orate pro me : ut merear vobiscum regnum dei possidere. Dignare dñe omnipotens suscipere has orationes quas ego indignus peccator decantare desidero in honore sanctissimi nominis tui et beate marie ... |
| c5 v° | -> et vitam eternam consequantur. Amen. Sancti spiritus assit nobis gratia. Amen. Ave regina celorum ave domina angelorum . Salve radix -> christum exora. V. Post partum. R. Dei genitrix intercede. Oratio. Famulorum tuorum quesumus domine delictis ignoscere ... salvemur. Amen. ->>(1 line blank) Hore intemerate virginis marie secundum vsum Sarum.// Hore beate marie virginis (Ad matutinum, Use of Sarum) |
| c6 | *The Annunciation |
| c7 | |
| c8 | |
| d1 | |
| d2 | |
| d3 | |
| d3 v° | ->>Ad laudes. (7 lines blank)// Ad Laudes |
| d4 | *The Visitation (lower right corner torn off). |
| d4 v° | /DEus in adiutorium meum intende etc. |
| d5 | |
| d6 | |
| d7 | |
| d8 | |
| e1 | [Benedictus explicit] Añ. O gloriosa dei genitrix. |
| e1 v° | ->celestia regna mereamur pervenire. V.Ostende nobis domine misericordiam tuam. R.Et salutare tuum da nobis. Oratio. Concede nos famulos tuos quesumus domine deus perpetua mentis et corporis sanitate gaudere: et gloriosa beate marie semper virginis intercessione a presenti liberari tristicia et eterna perfrui leticia. Benedicamus domino. Deo gratias. Memorie sanctorum |
| e1 v° | De sancto spiritu. ãn. Veni sancte spiritus. Ora. Deus qui corda fidelium. De sancta trinitate. ãn. Libera nos, salva nos. Ora. Omnipotens sempiterne deus qui dedisti nobis famulis tuis in confessione vere fidei eterne trinitatis gloriam agnoscere et in potentia maiestatis adorare unitatem quesumus ut eiusdem fidei firmitate ab omnibus semper muniamur adversus. Qui vivis et regnas deus. Per. De sancta cruce. ãn. Nos autem gloriari oportet. Ora. Deus qui sanctam crucem tuam ascendisti, et mundi tenebras illuminasti: tu corda et corpora nostra per virtutem sancte crucis illuminare, visitare, et confortare dignare. Qui vivis. De sancto Michaele. ãn. Michael archangele paradisi preposite veni in adiutorium populo dei. V. In conspectu angelorum psallam tibi. R. Adorabo ad templum sanctum tuum et confitebor nomini tuo. Oratio. Deus qui miro ordine angelorum. De sancto iohanne baptista. ãn. Inter natos mulierum. Ora. |
| e3 | /Perpetuis dñe sancti iohannis baptiste tuere presidiis et quanto fragiliores sumus tanto magis necessariis attolle suffragiis. Per. De sancto petro et paulo. ãn. Petrus apostolus et paulus doctor. Ora. Deus cuius dextera. De sancto andrea. ãn. Andreas christi famulus dignus deo apostolus germanus petri et in passione socius. V. Dilexit an=// |
| e3 v° | /dream dominus. R. In odorem suavitatis. Oratio. Maiestatem tuam dñe suppliciter exoramus : ut sicut ecclesie tue beatus andreas apostolus extitit predicator et rector ita apud te sit pro nobis intercessor. Per dñm. De sancto iohanne evangelista. ãn. Iste est iohannes qui supra pectus. Ora. Ecclesiam tuam. De sancto laurentio. ãn. Levita laurentius bonum opus. Ora. Da nobis quesumus omnipotens deus viciorum nostrorum flammas extinguere. De sancto stephano. ãn. Stephanus vidit celos apertos. Ora. Da nobis quesumus dñe imitari quod colimus : ut discamus et inimicos diligere : quia eius commemorationem celebramus qui novit etiam pro persecutoribus exorare dominum nostrum iesum christum filium tuum. De sancto thoma. ãn. // |
| e4 | /Tu per thome sanguinem quam pro te impendit fac nos christe scandere quo thomas ascendit. V. Gloria et honore coronasti. R. Et constituisti eum super opera. Oratio. Deus pro cuius ecclesia gloriosus martyr et pontifex thomas gladiis impiorum occubuit presta quesumus ut omnes qui implorant auxilium petitionis tue salutarem consequantur effectum. Per dominum nostrum iesum xpm. De sancto nicholao. ãn. Beatus nicolaus adhuc puerulus. Ora. Deus qui beatum nicolaum. |
| e5 | De sancta maria magdalena.ã. Maria ergo unxit pedes. Ora. Largire nobis clementissime pater. De sancta katherina. ãn. Virgo sancta katherina grecie gemma. Ora. Omnipotens sempiterne deus qui gloriose virginis et martyris tue katherine. De sancta margareta. ãn. Erat autem margareta annorum quindecim cum ab impio olibrio traderetur in carcerem. V. Specie tua. R. Intende prospere. Ora. Deus qui beatam margaretam. De omnibus sanctis. ãn. Omnes sancti et electi dei nostri memoriamini ante deum. ut vestris precibus adiuti mereamur vobis adiungi. V. Letamini in domino et // |
| e6 | /exultate iusti. Rm. Et gloriamini omnes recti corde. Oratio. Omnium sanctorum tuorum quesumus domine intercessione placatus: et veniam nobis delictorum tribue et remedia sempiterna concede. Per dominum. De pace. ãn. Da pacem domine in diebus. Ora. Deus a quo sancta desideria recta sunt opera da servis tuis illam quam mundus dare non potest pacem ut et corda nostra mandatis tuis dedita et hostium sublata formidine tempora protectione tranquilla. Per dominum nostrum iesum christum. ->>Ad matutinas de cruce.// Hore de Cruce |
| e6 v° | *The Crucifixion. |
| e7 | Domine labia mea aperies. Et os meum annunciabit laudem tuam. Deus in adiutorium meum intende. Domine ad adiuvandum me festina. Gloria patri et filio et spiritui sancto. Sicut erat in principio et nunc et semper et in secula seculorum. Amen. Hymnus. Patris sapientia veritas divina ... Oratio. Domine iesu christe fili dei vivi pone passionem ... |
| e7 v° | ->>Ad primam.// Ad Primam |
| e8 | *The Nativity. /Deus in adiutorium meum intende. Domine ad adiuvandum me festina. Gloria patri. Sicut erat. Hymnus. Veni creator spiritus : mentes tuorum visita imple superna gratia que tu creasti pectora.// |
| e8 v° | /Memento salutis auctor quod nostri quondam corporis : exillibata virgine nascendo formam sumpseris. Maria mater gratie mater misericordie tu nos ab hoste protege et hora mortis suscipe. Gloria tibi domine qui natus es de virgine cum patre et santo spiritu in sempiterna secula. Amen. ãn. O admirabile. Ps. [53] Deus in nomine tuo salvum me fac. |
| f1 | Ps. [116] Laudate dominum omnes gentes laudate eum omnes populi. Ps. [117] Confitemini domino quoniam bonus : quoniam in seculum misericordia eius. |
| f2 | ->>Confitemini domino quoniam bonus quoniam in seculum misericordia eius. Gloria. ãn. O admirabile commercium creator generis humani animatum corpus sumens de virgine nasci dignatus es et procedens homo si=// |
| f2 v° | /ne semine largitus est nobis suam deitatem. Capitulum. In omnibus requiem quesivi ->in tabernaculo meo. Deo gratias. R. Ave maria gratia plena dñs tecum. Ave maria. V. Benedicta tu in mulieribus : et benedictus fructus ventris tui. Dñs tecum. Gloria patri et filio et spiritui sancto. Sicut erat in principio et nunc et semper et in secula seculorum amen. Ave maria gratia plena dominus tecum. V. Sancta dei genitrix virgo semper maria. R. Intercede pro nobis ad dominum deum nostrum. Dñe exaudi orationem meam. Et clamor meus. Oratio. Concede nos famulos tuos quesumus domine deus perpetua mentis et corporis sanitate gaudere et gloriosa beate marie semper // |
| f3 | /virginis intercessione a presenti liberari tristicia et eterna perfrui leticia. Amen. Deus in adiutorium meum intende. Dñe ad adiuvandum me festina. Gloria patri. Sicut. Hymnus. Hora prima ductus est iesus ad pylatum. Falsis testimoniis multum accusatum. In collo percutiunt manibus ligatum. Vultum dei conspuunt lumen celi gratum. V. Adoramus te. Oratio. Domine iesu xpe. vt su. [The Hours of the Cross are following without rubric or interruption, and heavily abbreviated, in spite of the many empty lines below. One line blank before the rubric below, and 9 lines blank after! Same pattern after the following hours.] ->>Ad tertiam.// Ad Tertiam |
| f3 v° | *Annunciation to the Shepherds |
| f4 | /Deus in adiutorium meum intende. Domine ad adiuvandum me festina. Gloria patri et filio et spiritui sancto. Sicut erat in principio et nunc et semper et in secula seculorum. Amen. Hymnus. Veni creator. ãn. Quando natus. Ps. [119] Ad dominum cum tribularer. [Pss.120-121] |
| f5 | ãn. Quando natus es in effabiliter ex virgine tunc implete sunt scripture : sicut pluvia in vellus descendisti ut salvum faceres genus humanum te laudamus deus noster. Capitulum. Ab initio et ante secula ->coram ipso ministravi. Deo gratias. R. Sancta dei genitrix virgo semper maria. Sancta. Versus. Intercede pro nobis ad dominum deum nostrum. Virgo. Gloria. Sancta. V. Post partum virgo inviolata permansisti. R. Dei genitrix intercede pro nobis. Dñe exaudi. Et cla. // |
| f5 v° | /Oratio. Concede nos. vt supra. [Hore de Cruce ad tertiam] Deus in adiutorium. Dñe ad adiuvandum. Gloria. Sicut erat. Hymnus. Crucifige clamitant hora tertiarum. Illusus induitur veste purpurarum. Caput eius pungitur corona spinarum. Crucem portat humeris ad locum penarum. Versus. Adoramus te christe. Oratio. Domine iesu christe filii dei. vt supra. (2 lines blank) ->>Ad sextam. (9 lines blank)// Ad Sextam |
| f6 | *Adoration of the Magi. |
| f6 v° | /Deus in adiutorium meum intende. Domine ad adiuvandum me festina. Gloria patri et filio et spiritui sancto. Sicut erat in principio et nunc et semper et in secula seculorum. Amen. Hymnus. Veni creator spiritus mentes tuorum visita imple superna gratia que tu creasti pectora. Memento salutis auctor quod nostri quondam corporis exillibata virgine nascendo formam sumpseris. Maria mater gratie mater misericordie tu nos ab hoste protege et hora mortis suscipe. Gloria tibi domine qui natus es de virgine cum patre et santo spiritu in sempiterna secula. ãn. Rubum. Ps. Ad te levavi oculos meos [Pss.122-123-124] |
| f7 v° | ãn. Rubum quem viderat moyses incombustum. conservatam agnovimus tuam laudabilem virginitatem dei genitrix intercede pro nobis. Capitulum. Et sic in syon firmata sum: et in ciuitate sanctificata similiter requievi: et in hierusalem potestas mea. Deo gratias. R. Post partum virgo inviolata permansisti. V. Dei genitrix interdece pro// |
| f8 | /nobis. Inviolata permansisti. Gloria patri. Post partum virgo inuiolata permansisti. V. Speciosa facta es et suavis. R. In deliciis tuis sancta dei genitrix. Dñe exaudi orationem meam. Et clamor meus ad te veniat. Oratio. Concede nos famulos tuos quesumus domine. vt su. Deus in adiutorium meum etc. [Hore de Cruce follows without interruption] ->>Ad nonam.// Ad Nonam |
| f8 v° | *The Circumcision (or Presentation in the Temple) |
| g1 | /Deus in adiutorium meum intende. Domine ad adiuvandum me festina. Hymnus: Veni creator spiritus mentes. ãn. Germinavit. Ps. In convertendo. |
| g1 v° | ->>ãn. Germinavit radix iesse orta est stella ex iacob virgo peperit saluato=// |
| g2 | /rem laudamus deus noster. Capitulum. Et radicavi in populo honorificato: et in partes dei mei hereditas illius et in plenitudine sanctorum detentio mea. Deo gratias. R. Speciosa facta es et suavis. [Spõsa, read: Speciosa] facta es. V. In deliciis tuis sancta dei genitrix. Et suavis. Gloria patri et filio et spiritui sancto. Speciosa. V. Dignare me laudare te virgo sacrata. R. Da michi virtutem contra hostes tuos. Dñe exaudi. Oratio. Concede nos. vt supra. Deus in adiutorium meum etc. [Hore de Cruce follows without interruption] ->>Ad vesperas.// Ad Vesperas |
| g2 v° | *Flight into Egypt. / |
| g3 v° | ->>Ad completorium.// Ad Completorium |
| g4 | *Death of Mary. / |
| g7 v° | (Hours of the Cross ends with the Recommendation). Canticum. Salve regina misericordie ... |
| g8 | Oratio. Omnipotens sempiterne deus qui gloriose virginis et matris marie corpus et anime. |
| g8 v° | ãn. Gaude virgo mater xpi que per aurem concepisti ... V.Benedicta es filia tu a domino. R. Quia per te fructum vite communicavimus. Oratio. Deus qui beatissimam virginem mariam in conceptu et partu ... |
| h1 | Septem gaudia virginis marie. Gaude flore virginali honoreque speciali ... (7) Sponsa sancta et humilis ... V. Exaltata es sancta. R. Super choros angelorum. Oratio. Dulcissime domine iesu christe fili dei vivi qui beatissimam ' gloriosissimam ' humilem ' benignam et pulcherrimam virginem mariam matrem tuam piissimam perpetuis ... |
| h2 | ãn. Stella celi extirpavit que lactavit dominum. ->Oratio.// |
| h2 v° | /Deus misericordie ' deus pietatis ' deus indulgentie ' qui misertus es super afflictionem populi : ... Hore de Compassione Hore compassionis beate marie. Ad matutinas. Hymnus. Patris cor virgineum trina tutum trinit ... |
| h3 | Oratio. -> Ad primam. etc. ->Ad sextam.// |
| h4 | Ad completorium. ->>Ad elevationem corporis xpi.// (Some confusion and misprint here! The sheet was perhaps turned upside down during printing?) |
| h4 v° | /sanguine. Esto nobis pregustatum mortis in examine. O dulcis. O pie. O iesu fili marie. ãn. Ave iesu christe verbum patris filius virginis agnus dei ... (continues with the Ave verses) ... ->salute positum corde credo // |
| h5 | /ore confiteor hostiam veram ' hostiam puram ' hostiam sanctam ' .... Oratio. Domine iesu christe qui hanc sacratissimam carnem tuam de gloriose virginis marie utero... |
| h5 v° | /corpus tuum quod modo in altari tractatur ab omnibus peccatis et immunciciis mentis et corporis : ab universis malis et periculis nunc et in eternum. Amen. Incipiunt septem psalmi penitentiales. ã. Ne reminiscaris. Ps. ->>(15 lines blank) // Penitential Psalms and the Litany |
| h6 | *David and Bathseba. |
| h6 v° | /Domine ne in furore ...[Pss.6, etc.] ... |
| i6 | Litanie [#889]: -mathia, barnaba, marce, luca, omnes ... Stephane, line, clete, clemens, fabiane, sebastiane, cosma, damiane, feliciane, georgi, christophore, quintine, victor cum, dyonisi cum, omnes ... |
| i7 | Silvester, leo, hieronyme, augustine, iuliane, gildarde, medarde, albine, eusebi, switine, berine (!), omnes ... Maria magdalena, maria egiptiaca, katherina, margareta, scolastica, petronilla, praxedis, sotheris, prisca, tecla, affra, editha, omnes ... Propicius esto michi ... Preces: Deus cui proprium est misereri. Omnipotens sempiterne deus qui facis mirabilia magna solus. Deus qui caritatis dona per gratiam sancti spiritus tuorum cordibus fidelium infundis da famulis et famulabus tuis pro quibus tuam depre//camur clementiam salutem mentis et corporis : ut de tota virtute diligant et que tibi placita sunt tota dilectione perficiat. Oratio. Deus a quo sancta desideria.vt supra. Alia collecta. Ineffabilem misericordiam tuam quesumus domine clementer. Fidelium deus omnium conditor. Pietate tua quesumus domine nostrorum solve vincula omnium delictorum : et intercedente beata et gloriosa semperque virgine dei geni-//trice maria cum omnibus sanctis tuis nos famulos tuos et omnem populum catholicum in omni sanctitate custodi . omnesque consanguinitate ac familiaritate vel confessione et oratione nobis iunctos : et omnes christianos a viciis purga virtutibus tuis illustra . pacem et salutem nobis tribue : hostes visibiles et invisibiles remove pestem et famen repelle amicis et inimicis nostris caritatem largire : et omnibus fidelibus vivis ac defunctis in terra viventium vitam et requiem eternam concede. Per eundem. ãn. Avete omnes anime fideles quarum corpora hic et ubique requiescunt .... ... in conspectu tuo omnis vivens. Oratio. Domine iesu christe salus et liberatio fidelium animarum ... et paradisi amenitate confoveri iubeas. Qui vivis. // Office of the Dead (Use of Sarum) |
| k3 v° | *Dives and Lazarus |
| k4 | /Incipiunt vigillie mortuorum. Antiphona. Placebo. Dilexi quoniam ... |
| k8 v° | Lectio prima. Parce michi. |
| l8 v° | Lectio sexta. Spiritus meus. |
| m1 | |
| m4 | Preces |
| m5 | Preces Commendatio animarum [Cf. fulltext in Codex cuj] |
| m6 | Incipit commendatio animarum. Ps. Beati immaculati in via ...[Ps.118]... |
| n1 | |
| n5 v° | ->Non sum oblitus. Requiem eternam dona eis domine. Kyri eleyson. Xpe eleyson. Kyri eleyson. Pater noster. Ave maria. Psalmus. Domine probasti me. |
| n6 v° | ->et deduc me in via eterna. Requiem. V.A porta inferi. R. Erue. Credo videre bona dñi. In terra viventium. Dñe exaudi orationem. Et clamor. Oratio. Tibi domine commendamus animam famuli tui .N. Passion Psalms [Cf. fulltext in Codex cuj] |
| n7 | Sequuntur psalmi de passione domini. [Pss.21-30] Deus deus meus respice in me. |
| o1 | |
| o3 | Antiphona. Xps factus est pro nobis obediens usque ad mortem, mortem autem crucis. Oratio. Respice quesumus domine super hanc familiam tuam ...Amen. Gloriosa passio domini nostri iesu christi eruat nos a dolore tristi : et perducat nos ad gaudia paradisi.Amen. Benedictum sit nomen dñi nri ie=// |
| o3 v° | /su christi et gloriosissime virginis marie matris eius in eternum et ultra.Amen. Nos cum prole pia benedicat virgo maria. Amen. Sancte et individue trinitati iesu xpi crucifixi humanitati gloriose marie virgini sit sempiterna gloria ab omni creatura per infinita seculorum secula. Amen. Domine iesu xpe qui me creasti redemisti et preordinasti...tuam misericordia. Oratio. Domine iesu xpe qui salus es sapientia tu scis que michi peccatori expediunt ...Amen. Pater noster. Ave maria. Various Prayers Oratio ad ymaginem corporis xpi. Conditor celi et terre rex regum et dominus dominantium qui // |
| o4 | (cont.) |
| 05 | (cont.) |
| 05 v° | ->explicit: ...puram confessionem et dignam satisfactionem omnium peccatorum meorum. Oratio deuota ad beatam mariam et ad sanctum iohannem evangelistam. O intemerata et in eternum benedicta... |
| o6 | (cont.) |
| o6 v° | (cont.) |
| o7 | /gaudia ducat electorum suorum benignissimus paraclitus. Qui cum. Per. Amen. Vvhan thou recyueth the pax say: Da pacem domine in diebus nostris. Vvhan thou shalt receiue the sacrament: Domine non sum dignus ut intres sub tectum meum..... Amen.// |
| o7 v° | /Vvhan thou hast receyued: Vera perceptio corporis et sanguinis tui omnipotens deus non veniat michi ad iudicium neque ad condemnationem. sed sit peccatorum omnium meorum optata remissio anime et corporis mei pia gubernatio et potens ad vitam presentem et eternam introductio. Per dominum nostrum. To gete grace for synnes: Exaudi quesumus dñe supplicum preces et confitentium tibi parce peccatis ut pariter indulgentiam nobis tribuas benignus et pacem. Per. Ayenst euil thoughtes. Omnipotens mitissime deus respice propicius ad preces nostras et libera cor nostrum de malarum tentatione cogitationum ut sancti spiritus dignum fieri habitaculum mereatur. Per. For the kyng: Deus regnorum et christiani ma=// |
| o8 | /xime protector imperii da servo tuo regi nostro de hoste triumphum ut qui tua providentia extitit consecratus : tuo semper munimine potens sit et securus. Per dominum. For thy frend lyuyng: Deus qui iustificas impium et non vis mortem peccatorum maiestatem tuam supplices exoramus ut famulum tuum .N. de tua misericordia confidentem celesti protectione conserves ut tibi iugiter famuletur et nullis tentationibus a te separatur. Per dominum. (2 lines blank - Colophon: ) /Expliciunt hore beate Marie vir- ginis secundum vsum insignis ec- clesie Sarum impresse Parisius pro Anthonio Verard Anno dñi mille- simo quingentesimosexto. xxiiii. Aprilis.// |
| o8 v° | Blank |