CHD Codex cuj :
Horæ ad usum Sarum, Rouen c.1420-1430
Copenhagen - Private Collection

|New Files| |CHD Guides| |Tutorial| |Books of Hours| |Incunabula| |Calendars| |Selection of Uses| |CHD Miscellanea| |Dismembered Mss.|

| Codex cuj Table of Contents || Previous section f.156-174: Commendatio animarum (Psalm 118) || Continuation f. 189v: Psalterium Hieronimi |

Where the preceding psalm 118 was a mandatory part of the Hours of the Virgin if read according to monastic use, and in this book has a liturgical function as commendation of the souls, is the following selection of ten subsequent psalms extremely rare in french books of hours.
It is not quite clear to me what their function is, apart from the obvious connection to the theme of the passion, shown by the miniature in front, and the inclusion of some of the Messian psalms connected with the passion of Christ. The text is thus normally called "The Passion Psalms" (Psaumes de la passion). In the Benedictine Psalter are they sung at matins, divided between the first and second nocturn. In the Roman psalterium per hebdomadam are they part of weekday offices at prime, but never collected together like this in a simple numerical sequence.
There is no anthem, versicle, collect or other indications of a liturgical function. Only a Gloria patri after the last (intentionally abbreviated) psalm 30.

Christ as the Man of Sorrows
Miniature facing the Passion Psalms f.174v

Private Collection in Denmark, codex cuj1

Passion Psalms
Psalmi 21-22-23-24-25-26-27-28-29-30
f.174v *Christ as the Man of Sorrows
(Christ with numerous bleeding wounds, standing in a pink sarcophagus, surrounded by the instruments of the passion on a chequered background. Full-page miniature with painted border. Master A.)
The manuscript text has no punctuation between initials. A few commas has been supplied, to mark some of the major stops in modern Vulgata editions. In the transcription of the psalms is capital letter a one line painted and gilted initial. Larger initials are in colour.
[The transcript is provided with links to a planned Online Facsimile, but not active due to lack of free space on the server]
f.175[Ps.21]/¶Deus deus meus respice in me quare me derelinquisti longe a salute mea verba delictorum meorum.
Deus meus clamabo per diem et non exaudies et nocte et non ad insipienciam michi.
Tu autem in sancto habitas laus israel, in te speraverunt patres nostri,
speraverunt patres nostri speraverunt et liberasti eos.
Ad te clamaverunt et salvi facti sunt, in te speraverunt et non sunt confusi.
Ego autem sum vermis et non homo, obpro=//
f.175v /brium hominum et abiectio plebis.
Omnes videntes me deriserunt me, locuti sunt labiis, et moverunt caput.
Sperabunt in domino eripiat eum, salvum faciat eum quoniam vult eum.
Quoniam tu es qui extraxisti me de ventre, spes mea ab uberibus matris mee,
in te proiectus sum ex utero, de ventre matris mee deus meus es tu, ne discesseris a me.
Quoniam tribulatio proxima est quoniam non est qui adiuvet.
Circumdederunt me //
f.176 /vituli multi tauri pingues obsederunt me.
Aperuerunt super me os suum sicut leo rapiens et rugiens.
Sicut aqua effusus sum et dispersa sunt omnia ossa mea.
Factum est cor meum tamquam cera liquescens in medio ventris mei.
Aruit tamquam testa virtus mea et lingua mea adhesit faucibus meis et in pulverem mortis dedixisti me.
Quoniam circumdederunt me canes multi, consilium malignancium obsedit me. Fo=//
f.176v /derunt manus meas et pedes meos, dinumeraverunt omnia ossa mea.
Ipsi vero consideraverunt et inspexerunt me, diviserunt sibi vestimenta mea, et super vestem meam miserunt sortem.
Tu autem domine ne elongaveris auxilium tuum a me, ad defensionem meam conspice.
Erue a framea deus animam meam, et de manu canis unicam meam.
Salva me ex ore leonis, et a cornibus unicornium humilitatem meam. Nar=//
f.177 /rabo nomen tuum fratribus meis, in medio ecclesie laudabo te.
Qui timetis dominum laudate eum, universum semen iacob glorificate eum.
Timeat eum omne semen israel, quoniam non sprevit neque despexit deprecationem pauperis.
Nec avertit faciem suam a me et cum clamarem ad eum exaudivit me.
Apud te laus mea in ecclesia magna, vota mea reddam in conspectu timentium eum.
Edent pauperes et saturabuntur et laudabunt dominum qui requi=//
f.177v /runt eum, vivent corda eorum in seculum seculi.
Reminiscentur et convertentur ad dominum universi fines terre.
Et adorabunt in conspectu eius universe familie gentium.
Quoniam domini est regnum, et ipse dominabitur gentium.
Manducaverunt et adoraverunt omnes pingues terre, in conspectu eius cadent omnes qui descendunt in terra.
Et anima mea illi vivet, et semen meum serviet ipsi.
Annunciabitur domino generacio ventura, et annunciabunt celi //
[Catchword: ius]
f.178 /iusticiam eius populo qui nascetur quem fecit dominus.
[Ps. 22]Dominus regit me et nichil michi deerit in loco pascue ubi me collocavit.
Super aquam refectionis educaverit me animam meam convertit.
Deduxit me super semitas iusticie propter nomen suum.
Nam et si ambulavero in medio umbre mortis non timebo mala quoniam tu mecum es.
Virga tua et luculus (read: baculus) tuus ipsa me consolata sunt. Pa=//
f.178v /rasti in conspectu meo mensam adversus eos, qui tribulant me.
Impinguasti in oleo caput meum, et calix meus inebrians quam preclarus est.
Et misericordia tua subsequentur me omnibus diebus vite mee.
Et ut inhabitem in domo domini in longitudinem dierum.
[Ps. 23]Domini est terra et plenitudo eius : orbis terrarum et universi qui habitant in eo.
Quia ipse super maria fundavit //
f.179 /eum, et super flumina preparavit eum.
Quis ascendet in montem domini, aut quis stabit in loco sancto eius.
Innocens manibus et mundo corde, qui non accepit in vano animam suam,
nec iuravit in dolo proximo suo.
Hic accipiet benedictionem a domino, et misericordiam a deo salutari suo.
Hec est generatio querentium eum, querentium faciem dei iacob.
Atollite por=//
f.179v /tas principes vestras et elevamini porte eternales et introibet rex glorie.
Quis est iste rex glorie dominus fortis et potens dominus in prelio.
Atollite portas principes vestras et elevamini porte eternales et introibit rex glorie.
Quis est iste rex glorie dominus virtutum ipse est rex glorie.
[Ps. 24]Ad te domine levavi animam meam deus meus in te confido non erubescam.
Neque irrideant me inimici mei //
f.180 /etenim universi, qui sustinent te, non confundentur.
Confundantur omnes iniqua agentes super vacue.
Vias tuas domine demonstra michi et semitas tuas edoce me.
Dirige me in veritate tua et doce me, quia tu es deus salvator meus et te sustinui tota die.
Reminiscere miserationum tuarum domine, et misericordiarum tuarum que a seculo sunt.
Delicta iuventutis mee et ignorancias meas ne memimeris. Secundum//
f.180v /misericordiam tuam memento mei tu, propter bonitatem tuam domine.
Dulcis et rectus dominus, propter hoc dabit legem delinquentibus in via.
Diriget mansuetos in iudicio, docebit mites vias suas.
Universe vie domini misericordia et veritas, requirentibus testamentum eius et testimonia eius.
Propter nomen tuum domine propitiaberis peccato meo, multum est enim.
Quis est homo qui timet dominum, legem statuit ei in via quam //
f.181 /elegit. Anima eius in bonis demorabitur, et semen eius hereditabit terram.
Firmamentum est dominus timentibus eum, et testamentum ipsius ut manifestetur illis.
Oculi mei semper ad dominum, quoniam ipse evellet de laqueo pedes meos.
Respice in me et miserere mei, quia unicus et pauper sum ego.
Tribulationes cordis mei multiplicate sunt, de necessitatibus meis erue me.
Vide humilitatem meam et laborem //
f.181v /meum et dimitte universa delicta mea.
Respice inimicos meos quoniam multiplicati sunt et odio iniquo oderunt me.
Custodi animam meam et erue me, non erubescam quoniam speravi in te.
Innocentes et recti adheserunt michi quia sustinui te.
Libera deus israel ex omnibus tribulationibus suis.
[Ps. 25]Iudica me domine quoniam ego in innocentia mea ingressum sum
et in domino sperans non //
f.182 /infirmabor. Proba me domine et tempta me, ure renes meos et cor meum.
Quoniam misericordia tua ante oculos meos est, et complacui in veritate tua.
Non sedi cum concilio vanitatis, et cum iniqua gerentibus non introibo.
Lavabo inter innocentes manus meas, et circumdabo altare tuum domine.
Ut audiam vocem laudis et enarrem universa mirabilia tua. Do=//
f.182v /mine dilexi decorem domus tue, et locum habitacionis glorie tue.
Ne perdas cum impiis deus animam meam, et cum viris sanguinem vitam meam.
In quorum manibus iniquitates sunt, dextera eorum repleta est muneribus.
Ego autem in innocentia mea ingressus sum, redime me et miserere mei.
Pes meus stetit in directo, in ecclesiis benedicam te domine.
[Ps. 26]Dominus illuminatio mea et salus //
f.183 /mea quem timebo. Dominus protector vite mee a quo trepidabo.
Dum appropiant super me innocentes ut edant carnes meas.
Qui tribulant me inimici mei ipsi infirmati sunt et ceciderunt.
Si consistant adversum me castra non timebit cor meum.
Si exurgat adversum me prelium in hoc ego sperabo.
Unam petii a domino hanc requiram ut in inhabitem in domo domini omnibus diebus vite mee.
Ut videam vo=//
f.183v /luptatem domini et visitem templum eius.
Quoniam abscondit me in tabernaculi suo, in die malorum protexit me in abscondito tabernaculi sui.
In petra exaltavit me, et nunc exaltavit caput meum super inimicos meos.
Circuivi et immolavi in tabernaculo eius hostiam vociferationis, cantabo et psalmum dicam domino.
Exaudi domine vocem meam, qua clamavi ad te, miserere //
f.184 /mei et exaudi me.
Tibi dixit cor meum exquisivit te facies mea, faciem tuam domine requiram.
Ne avertas faciem tuam a me, ne declines in ira a servo tuo.
Adiutor meus esto, ne derelinquas me neque despicias me deus salutaris meus.
Quoniam pater meus et mater mea derelinquerunt me, dominus autem assumpsit me.
Legem pone michi domine in via tua, et dirige me in semitam rectam propter //
f.184v /inimicos meos. Ne tradideris me in animas tribulantium me,
quoniam insurrexerunt in me testes iniqui et mentita est iniquitas sibi.
Credo videre bona domini in terra viventium.
Exspecta dominum viriliter age, (et) confortetur cor tuum et sustine dominum.
[Ps. 27]Ad te domine clamabo deus meus ne sileas a me, nequando taceas a me et assimilabor descendentibus in lacum.
Exaudi vo=//
f.185 /cem deprecationis mee dum oro ad te, dum extollo manus meas ad templum sanctum tuum.
Ne simul tradas me me cum peccatoribus, et cum operantibus iniquitatem ne perdas me.
Qui locuntur pacem cum proximo suo mala autem in cordibus eorum.
Da illis secundum opera eorum et secundum nequitiam inventionum ipsorum.
Secundum opera manuum eorum tribue illis, redde retributionem eorum ipsis.
Quoniam intellexerunt ope=//
f.185v /ra domini, et in opera manuum eius destrue illos et non edificabis eos.
Benedictus dominus quoniam exaudivit vocem deprecationis mee.
Dominus adiutor meus et protector meus, et in ipso speravit cor meum et adiutus sum.
Et refloruit caro mea, et ex voluntate mea confitebor ei.
Dominus fortitudo plebis sue, et protector salvationis xpi sui est.
Salvum fac populum tuum domine et benedic hereditati // [Catchword: tue]
f.186 /tue et rege eos et extolle illos usque in eternum.
[Ps. 28]Afferte domino filij dei, afferte domino filios arietum.
Afferte domino gloriam et honorem, afferte domino gloriam nomini eius, adorate dominum in atrio sancto eius.
Vox domini super aquas deus maiestatis in tonuit dominus super aquas multas.
Vox domini in virtute, vox domini [in magnificentia, vox do=]mini
confringentis cedros, et confringet dominus cedros lybani. Et commi=//
f.186v /nuet eas tamquam vitulum lybani, et dilectus quemadmodum filius unicornium.
Vox domini intercidentis flammam ignis, vox domini concutientis desertum, et commovebit dominus desertum cadens.
Vox domini preparantis cervos, et revelabit condensa, et in templo eius omnes dicent gloriam.
Dominus diluvium inhabitare facit, et sedebit dominus rex in eternum.
Dominus virtutum (ms: vertutan) populo suo dabit dominus benedicet //
f.187 /populo suo in pace.
[Ps. 29]Exaltabo te domine quoniam suscepisti me, nec delectasti inimicos meos super me.
Domine deus meus clamavi ad te et sanasti me.
Domine eduxisti ab inferno animam meam, salvasti me a descendentibus in lacum.
Psallite domino sancti eius et confitemini memorie sanctitatis eius.
Ad vesperum demorabitur fletus//
f.187v /et ad matutinum letitia.
Ego autem dixi in abundantia mea, non movebor in eternum.
Domine in valuntate tua, prestitisti decori meo virtutem.
Avertisti faciem tuam a me et factus sum conturbatus.
Ad te domine clamabo et ad deum meum deprecabor.
Que utilitas in sanguine meo, dum descendo in corruptionem.
Numquid confitebitur tibi pulvis, aut annuntiabit veritatem tuam. Audivit //
f.188 /dominus et misertus est mei, dominus factus est adiutor meus.
Convertisti planctum meum in gaudium michi, conscidisti saccum meum et circumdedisti me leticia.
Et cantet tibi gloria mea et non compungar, domine deus (meus) in eternum confitebor tibi.
[Ps. 30, 1-6] ¶In te domine speravi, non confundar in eternum in iusticia tua libera me.
Inclina ad me aurem tuam accelera ut eruas me. Esto michi //
f.188v /in deum protectorem, et in domum refugii, ut salvum me facias.
Quoniam fortitudo mea et refugium meum es tu, et propter nomen tuum es tu,
et propter nomen tuum deduces me et enutries me.
Educes me de laqueo absconderunt michi quoniam tu es protector meus.
In manus tuas domine commendo spiritum meum redemisti me domine deus veritatis.
Gloria patri. Sicut erat. (->>2 lines blank)
[15th cent. addition in gray ink: Cristus factus est pro nobis obediens usque... (Benedictine use, first mentioned in the Einsiedlen Ordo, cf. Tolhurst, VI, 1942 p.209)])//
f.189 Blank (ruled but unwritten)

Psalms: 21-22-23-24-25-26-27-28-29-30


Continuation f. 189v: Psalterium Hieronimi

|Top of Page| |Codex cuj Table of Contents| |Books of Hours|

©2001-2007 Erik Drigsdahl & CHD Center for Håndskriftstudier i Danmark
Last update 9/11/2004 - modified 12/01/2008
Contact CHD