CHD Dismembered Manuscripts
Heures à l'usage de Paris 1429
Collecting fragments from eBay Sellers

|New Files| |CHD Guides| |Tutorial| |Books of Hours| |Incunabula| |Calendars| |CHD Miscellanea|

Paris 1429 Heures à l'usage de Paris (Sold by Tuscany Books 2003 on eBay)
Codex eBay [Named so by Roger Wieck who first discovered its unusual composition of accessory texts.
I am greatly indebted to him for a reference to the pictures in 2003]

A dismembered book of hours for Use of Paris, written for a woman, and dated in a contemporary
hand "1429" in three places - not in the hand of the scribe, but a credible date on stylistical grounds, written shortly after the completion.
All miniatures are wanting and their style and present whereabouts is unknown.
As there not are any suffrages left in the book were they probably a series of illuminated pages (with small miniatures of saints).
Their place could have been between Lauds and Prime, after the present folio 56.
The present foliation is referring to the state of the manuscript after removal of all miniatures and connected leaves.
The original manuscript comprised more than 240 folios.
The provenance is unknown, it has not been identified with any manuscript sold at major auctions in the last century.
Three groups of five additional leaves from the manuscript was sold by Reiss & Sohn, Auktion 91, 21 Oct. 2003, lots 541-543 (information kindly submitted by Roger Wieck)
>203 ff. 187 x 135 mm, Ruled for 14 lines of text, written in brown ink by a professional scribe (active in Paris around 1400-1440?). Fine fleuronnes initials with penwork alternating in black, blue and red ink.
Gilted initials and linefillers. No painted border decoration on the 203 remaining ordinary text pages.
[Not every one out of the 203 leaves are here listed with incipits. Present owners of leaves are welcome to contact me for the exact contents and original location of each single leaf in the manuscript.]

Typical page with penwork and linefillers : f.155 [Ps.114] Dilexi quoniam
14 lines of text



f.1-14Kalendarium
Composite Paris calendar with a saint for every day of the year (some vigils are empty).
Written alternating in blue and red. Rubrications in gold. The key Paris rubrications are:
3 Jan. Geneuiefue, 28 July: Anne, 3 Nov.: Marcel, unusual is the rubrication of St. Urbain on 25 May.
(Full transcript on CHD Database - available as a pdf-file on request. The composition is unusual with a set of rare variants
only found again in a much later copy in Haag KB Ms.74 G 28, dating from the end of the 15th cent.)
Gospel lessons
f.15Initium evangelii secundum iohannem.
f.16Secundum lucam.
f.17vSecundum matheum.
f.19Secundum marcum.
f.20Obsecro te ... (Transcript on DB - clean Paris text from the period)
f.23O intemerata ...
f.27vexplicit (11 lines blank).
Hore beate Marie Virginis - Ad matutinum (All is regular use of Paris)
f.27'Some folios wanting (with the opening miniature of the Annunciation)
f.29[Lec.ii.]/Cecos cordium oculos terge...
R. Sancta et immaculata. V. Benedicta tu.
f.29vLectio tertia. O sacratissima virgo maria nos qui hec credimus ...
f.30R. Felix namque es. V. Ora pro nobis. Ant. Specie tua. Ps. Eructavit ...
f.32Ps. Deus noster refugium
f.33vPs. Fundamenta eius in montibus.
f.34Ant. Specie tua. Versus. Adiuvabit eam.
f.34vLectio quarta. Sancta maria virgo virginum ...
f.35Lectio quinta.
f.35vLectio sexta.
f.36R. Missus est gabriel. V.Ave maria. Ps. Cantate
f.38Ps. Dñs regnavit exultet.
f.39vPs. Cantate ... quia mirabilia.
f.40vLectio septima. O beata maria quis tibi digne...
f.41R. Gaude maria virgo
f.45vTe deum explicit ->>Ad laudes. //
Ad laudes.
f.45'some folios wanting (Miniature of the Visitation)
(all is regular use of Paris)
f.56v[Collecta.]/Ecclesiam tuam. ->(4 lines blank)//
Ad primam.
f.56'most folios wanting (Hymnus + Pss.1,2,5, +antiphon)
A section with Suffragia Sanctorum could have preceded Prime here after Lauds.
f.57[Capitulum.]/Felix namque es sacra virgo maria et omni laude dignissima quia
ex te ortus est sol iusticie xpus deus noster. Deo gratias.
R. Diffusa est gratia ...(Long sequence of versicles concluding prime)
->>V. Domine exaudi orationem meam. R. Et clamor meus ad te veniat.
Oremus. Oratio.//
f.57v[Collecta.]/Deus qui apostolis tuis. ... alia oratio.
Famulorum tuorum. alia oratio.
Ecclesiam tuam. ->>ut beati iohannis // (break)
Ad tertiam.
f.57'(folio wanting with miniature)
Hymnus. Veni creator spiritus ... Memento ... Maria mater gratie.
f.58vPss. 119, 120, 121 Ant. Dignare me.
f.61[Cap.] Paradisi porta. R. Specie tua. ->>Ad vj.//
Ad sextam.
f.61'Miniature to Sext missing.
f.64vCollecta. Concede misericors deus fragilitatem.
Ad nonam.
f.64'Miniature to None missing.
f.65Hymnus. Veni creator etc. Ant. Sicut lilium. Pss.125, 126, 127.
f.67vAnt. Sicut lilium. Cap. Per te dei genitrix.
f.68vColl. Porrige domine nos famulos tuos. alia. Ecclesiam tuam. ->>Ad vs.//
Ad vesperas.
f.68'Folio missing with miniature to Vespers
f.74vColl. Deus qui salutis eterne.
Ad completorium.
f.74'Miniature missing to Compline.
f.79vColl. Gratiam tuam.
Psalmi penitentiales.
f.79'Miniature missing.
f.91Ant. Ne reminiscaris domine ...

Letanie. [Lit.#898]
Kyrieleyson...
f.91v/Fili redemptor mundi deus : miserere nobis.
Spiritus sancte deus : miserere
Sancta trinitas unus deus : miserere
Sancta maria ora pro nobis.
Sancta dei genitrix . ora. Sancta virgo virginum . ora.
Sancte michael . ora
Sancte gabriel . ora.
Sancte raphael . ora.
Omnes sancti angeli et archangeli dei : orate pro nobis.
Sancte iohannes baptiste . ora.
Omnes sancti patriarche et //
f.92/prophete dei : ora.
Sancte petre, paule, andrea, iacobe, philippe, iohannes, iacob, bartholomee, symon, mathee, thoma, thadee, mathia . ora. //
f.92v/Sancte marce, luca, barnaba,
Omnes sancti apostoli et euuangeliste. Omnes sancti discipuli domini. Omnes sancti innocentes dei . ora.
Sancte stephane, victor*, clemens, alexander, corneli, cypriane //
f.93/Sancte laurenti, vincenti, dyonisi cum, maurici cum, leodegari, fabiane, sebastiane, quintine,
gervasi, prothasi, georgi, cosma, damiane, Omnes sancti martyres dei : orate //
f.93v/Sancte silvester, hylari, ambrosi, martine, augustine, gregori, nicolae, remigi,
iheronime, marcelle, germane, yvo, benedicte*, Omnes sci confessores dei : orate //
f.94/Sancta maria magdalene . ora.
Sancta maria egyptiaca, anna, katerina, margareta, genovefa*, felicitas, perpetua, agatha, lucia, agnes, fides, spes, karitas //
f.94v/Omnes sancte virgines dei : orate
Omnes sancti et sancte dei : orate. Propicius esto parce nobis domine.
Ab omni malo libera nos domine ...
*[Saint-Victor and Sainte-Genevieve were the two major Augustinian houses in Paris, note the position before the standard sequence of virgins: Felicitas, Perpetua, etc. Mendicant monks are ignored. St. Yves was canonized in 1347, he is in gold in the calendar (19 May)]
f.95/
f.95v->>Sed libera nos a malo. Domine exaudi. Et clamor. Oremus.//
f.96/Deus cui proprium est misereri. ...
Fidelium deus omnium conditor et redemptor ->>Qui vivis et regnas deus : per.//
f.96v(unwritten? not reproduced)
Hore de Cruce
f.96'Folios wanting (with miniature)
Ad matutinum de Cruce
f.97/Adoramus te xpe et benedicimus tibi. Quia per sanctam crucem redemisti mundum.
Versus. Domine exaudi. Et clamor. Oratio.
Domine ihesu xpiste fili dei vivi pone passionem crucem et mortem ->>
Ad completorium de Cruce
f.101Explicit: Oratio. Domine ihesu xpiste fili dei vivi pone passionem crucem et mortem tuam
inter iudicium tuum et animam meam //
f.101v/nunc et in hora mortis mee semper largiri digneris vivis misericordiam et gratiam
defunctis veniam et requiem ecclesie tue pacem et veram concordiam et nobis peccatoribus
vitam et leticiam sempiternam. Qui vivis et regnas. (4 lines blank)
->> Hic sequntur hore sancti spiritus.//
Hore de Sancto Spiritu.
f.101'[Section missing, probably a complete gathering, including miniatures to the Hours of the Holy Ghost and the Office of the Dead]
Vigilie defunctorum. (Use of Paris)
[Folio with miniature missing and the opening of the office with psalm 114: Dilexi quoniam.]
f.102/[Ps.119,2] Domine libera animam meam : a labiis iniquis et a lingua dolosa.
->>impugnabant me gratis.//
f.102v/
f.103/Dominus custodit te domus protectio tua : [Ps.120] ->>et hec nunc et usque in seculum. Requiem eternam.
Ant. Dominus custodit te ab omni malo . custodiat animam tuam dominus. Ant.//
f.103v/
f.122Lectio septima. (sic!) [Lec.iv.] Quantas habeo. R. Ne recorderis peccata.
f.122vLectio octava.(!) [lec.v.] Homo natus.
f.123R. Domine quando veneris. V. Commissa mea.
Lec.vj. Quis michi tribuat.
f.124R. Peccantem me.
f.124v[V.] De profundis clamavi. Ant. Domine abstraxisti. Ps. Exaltabo.
f.130vLec.vij. Spiritus meus.
f.131R. Dñe secundum actum. V. Quoniam iniquitatem.
f.131vLec.viij. Pelli mee. R. Memento mei deus.
f.132vLec.nona. Quare de vulva.
f.133R. Libera me dñe de morte.
V. Dies illa. V. Tremens factus.
f.133vV. Quid ergo miserrimus. V. Vox de celis.
f.134V. Creator omnium rerum. V. Libera me dñe de morte.
In laudibus.
f.147vPreces: Inclina dñe - Fidelium deus.
f.148explicit (4 lines blank) // f.148v unwritten
Commendation of the Souls (Use of Paris)
f.149/Incipiunt commendationes animarum. R. Subvenite sancti dei occurrite angeli domini
suscipientes animam (-s) eius (-eorum) et animas omnium fidelium defunctorum.
Offerentes eas in conspectu altissimi. V. Chorus angelorum eas suscipiat et in sinu
abrahe eas collocet. Offerentes. Oratio.
Tibi domine commendamus animam famuli tui (-orum) et animas omnium fidelium
defunctorum ut de-//
f.149v/functi seculo tibi vivat et que per fragilitatem mundane conversationis peccata
admiserunt tu venia misericordissime pietatis absterge. Per cristum. Oratio.
Misericordiam tuam domine sancte pater omnipotens eterne deus pietatis affectu regare
pro aliis cogimur qui pro nostris supplicare peccatis nequaquam sufficimus : tamen de
tua confusi gratuita pietate et //
f.150/ inolita bonitate tuam clementiam deposcimus . ut animam (-s) famuli (-orum) tui (-orum)
N. Et animas omnium fidelium defunctorum ad te revertentes cum pietate suscipias
adsit eis angelus testamenti tui michael et per manus sanctorum angelorum tuorum
inter sanctos et electos tuos in sinu abrahe ysaac et iacob patriarcharum tuorum eas
collocare digneris quatinus liberare de principibus tenebrarum et de //
f.150v/locis penarum nullis iam prime nativitatis vel ignorancie aut proprie iniquitatis
seu fragilitatis confundantur erroribus sed pocius agnoscantur a tuis et sancte
beatitudinis requie perfruantur atque cum magni iudicii dies advenerit inter sanctos et
electos tuos resuscitati gloria manifesto contemplacionis tue perpetua sacientur.
Per cristum.
[The alternative plural forms are probably added later by the owner with suprascript abbreviations in a different ink]
Ant. Suscipiat. Psalmus david. [Ps.113] In exitu israel de egy-//
f.151/pto : domus iacob de populo barbaro. Facta est iudea sanctificatio eius ->
f.151v->Deus autem noster in celo omnia quecunque voluit fecit.//
f.152/Cimulacra gencium argentum et aurum opera manuum hominum. ->>
Similes illis fiant qui //
f.152v/faciunt ea et omnes qui confidunt ->>Benedixit domui israel //
f.153/Benedixit domui aaron ->>Neque omnes qui descendunt in infernum.//
f.153v/Sed nos qui vivimus benedicimus domino ex hoc nunc et usque in seculum.
Requiem. Antiphona. Suscipiat vos xpus qui vocavit vos et in sinu abrahe angeli
deducant vos. Oremus. Oratio.
Omnipotens sempiterne deus qui humano corpori animam ad similitudinem
tuam inspirare dignatus es: dum te vivente pulvis in pulvere revertitur tu
ymaginem tuam cum //
f.154/sanctis et electis tuis eternis sedibus precipias sociari eamque ad te revertentem
de egipti partibus blande leniterque suscipias et angelos tuos sanctos ei obviam mittas :
viaque illi iusticie demonstra et portas glorie tue aperi repelle quesumus domine ab ea
omnes principes tenebrarum et agnosce depositum fidele quod tuum est. Suscipe
domine creaturam tuam non ex diis alienis creatam : sed a te //
f.154v/solo deo vero et vivo quia non est alius deus pretre te domine et non est
secundum opera tua. Letifica clementissime deus animam [-as] famuli [-orum] tui [-orum]
et animas omnium fidelium defunctorum et clarifica eas in multitudine misericordie tue
ne memineris quesumus iniquitatem eorum antiquarum et ebrietatum quas suscitavit
furor mali desiderii. Licet enim peccaverint : tamen te non negaverunt. //
f.155/sed ligno fidei insigniti. Te qui omnia et eos inter omnia fideliter adoraverunt.
Qui vivis et regnas deus. Ant. Chorus angelorum.* Psalmus. [Ps.114]
Dilexi quoniam exaudiet dominus vocem orationis mee. ->
*[Note that the antiphon comprises all the psalms 114-118 and only appear in full at the end of the Commendatio Animarum, folio 179 below].
f.155v/Tribulationem ->[Ps.114]->>Quia eripuit animam //
f.156/meam de morte oculos in eos a lacrimis pedes meos a lapsu.
Placebo domino in regione vivorum. Psalmus dd. [Ps.115]
Credidi propter quod locutus sum ego autem humiliatus sum nimis.
f.156v/am et nomen domini invocabo. ->>Nota mea domino reddam //
f.157/in conspectu omnis populi eius in atriis domus dominum medio tui iherusalem.
Ps. [116] Laudate dominum omnes gentes laudate eum omnes populi.
Quoniam confirmata est super nos misericordia eius et veritas domini manet
in eternum. Psalmus. [Ps.117]
Confitemini domino quoniam bonus : quoniam in seculum misericordia eius.//
f.157v/Dicat nunc israel quoniam bonus ->> non timebo quid faciat mi-//
f.158/
f.159[Ps.118 ]
f.160[Ps.118, -]
f.161[Ps.118, -]
f.162Retribue [Ps.118, -]
162v Adhesit [Ps.118, -]
163v Legem pone [Ps.118, -]
f.164v Et veniat super me [Ps.118, -]
f.167Bonitatem fecisti [Ps.118, -]
f.168 Manus tue [Ps.118, -]
f.169 Defecit [Ps.118, -]
f.169v In eternum [Ps.118, -]
f.170vQuomodo dilexi [Ps.118, -]
f.171v Lucerna pedibus [Ps.118, -]
f.172 Iniquos odio [Ps.118, -]
f.173Feci iudicium [Ps.118, -]
f.174Mirabilia testimonia [Ps.118, -]
f.174[Ps.118, -]
f.175/monia tua et veritatem tuam nimis. [Ps.118, 137-144]
Tabescere me fecit zelus meus ->>Tribulatio et angustia //
f.175v->et intellectum da michi et vivam. Psalmus. [Ps.118, 145-152]
Clamavi in toto corde meo exaudi me domine iustificationes tuas requiram.
->>Prevenerunt oculi mei ad //
f.176[Ps.118 continued]
f.176v/Vide humilitatem meam et eripe me : [Ps.118, 153-160]
f.177Psalmus. Principes persecuti sunt [Ps.118, 161-168]
f.178Psalmus. Ps.118, 169-176] Appropinquet deprecatio mea ->
f.178v->>Vivet anima mea et laudabit te iudicia tua adiu-//
f.179/vabunt me. [Er]ravi sicut ovis que periit quere servum tuum domine:
quia mandata tua non sum oblitus. Requiem.
Antiphona. Chorus angelorum vos suscipiat et in sinu abrahe ibi vos collocet
ut cum lazaro quondam pauper eternam habetis requiem. Oremus.
Dixi vulneris et novitate percussi et quodam modo cordibus sauciati misericordiam
tuam mundi redemp-//
f.179v/tor flebilibus vocibus imploramus. ut cari .e.orum. nostri. e.orum. animam. as. et omnium fidelium defunctorum animas ad tuam clementiam qui fons pietatis es revertentes blande leniterque suscipias et quas ille ex carnali commemoratione contraxerunt maculas tu deus inolita bonitate clementer deleas . pie indulgeas oblivioni in perpetuum tradas atque has laudem tibi cum ceteris reddituras . et ad corpora propria quan- //
f.180/doque reversuras sanctorum tuorum cetibus aggregari precipias. Qui cum deo patre et spiritu sancto vivis et regnas deus per omnia secula seculorum. Amen. (8 lines blank)//
f.180vblank (unwritten)
f.180'Break (folio wanting, probably a miniature to Stabat Mater)
Compilation of accessory texts
Stabat mater dolorosa (the foliation in pencil is erroneous, 182 preceded 181)
f.182/Cuius animam gementem contristatem et dolentem pertransivit gladius. ->>
Quis posset non contristari piam matrem contemplari dolentem cum filio.//
182v/Pro peccatis sue gentis vidit iesum in tormentis et flagellis subditum. ->
Sancta mater istus agas crucifixi fige plagas cordi meo //
f.181/valide. Qui nati vulnerati iam dignantis pro me pati vim amoris imprime. ...
->Fac ut portem cristi mortem passionis eius fortem et pla-//
f.181v/gas recolere. Fac me plagis vulnerari cruce hac inebriari ob amorem filii.
Inflammatus et accensus per te virgo sim deffensus in die iudicii.
Fac me cruce custodiri morte cristi premuniri confoveri gratia.
Quando corpus morietur fac ut anime donetur paradisi gloria. Amen.
V. Tuam ipsius animam pertransibit doloris gladius.
R. Ut revelentur ex multis cordibus cogitaciones.// [Oremus.]
f.183/Interveniat quesumus domine pro nobis ihesu criste nunc et in hora mortis apud tuam
clementiam beata virgo maria mater tua cuius sacratissimam animam in hora tue passionis
doloris gladius pertransivit. Qui cum patre et spiritu sancto vivis et regnas deus per omnia
secula seculorum. Amen.
Ceste oraison qui sensuit se doit dire chacun samedi en lhonneur de nostre dame.//
f.183v/Ung homme fut religieux et chanoyne regulier qui eut nom arnoul lequel estoyt
moult bien ayme de dieu et de sa benoiste mere car nuyt et iour les servoit tant que en
une nuyt la doulce vierge marie luy apparut en vision et luy monstra ceste oraison qui est
de grant devotion et luy dist: Arnoul recoy ceste oraison et la monstre et fay aprendre a tant
de gens que tu pourras et tous ceulx et celles qui
//
f.184/la diront devotement en lhonneur de moy chacun samedi moult grant ioye leur en adviendra
car ilz me verront cinq foys devant leur mort en leur ayde et confort.
La premiere foys ilz me verront en tel point comme ie fuz quant lange gabriel me annuncia
lincarnation du benoist filz de dieu.
La seconde foys comment ie fuz en ma gesme quant ie alectoye mon chier filz.
La tierce foys com=
//
f.184v/me ie fuz en grant tristesse quant ie veu mourir mon chier enfant en la croix.
La quarte foys comme ie fuz quant ie viz resusciter de mort a vie mon chier enfant.
La cinquiesme foys comme ie fuz assise au trosne divin aupres de mon chier enfant
et comme emperiere du ciel et de la terre.
Et au matin quant le preudhomme se esveilla trouva aupres de luy ceste oraison et
loua dieu et la vierge matre et porta loraison a
//
[one folio missing?)
f.185/Oracio ad cristum. [Variant of so-called "Prayers of St. Gregory". cf.GKS 1612 f.30: Les sept oraison sainct Gregoire pape de Rome tres devotes,
dont apres une chascune dicelles, se doivent dire, Pater noster, et Ave Maria, tout du long.]

O domine ihesu criste adoro te in cruce pendentem et coronam spineam in capite portantem.
Deprecor te ut tua crux liberet me ab angelo percutiente. Pater noster. Ave maria.//
f.185v/[2] O domine ihesu christe adoro te in cruce vulneratum
te deprecor propter illam amaritudinem quam pro me miserrima peccatrice sustinuisti
in cruce maxime quando nobilissima anima egressa est de corpore tuo miserere anime mee
in egressu suo. Pater noster. Ave maria. [A text very different from later versions].
[3] O domine ihesu christe adoro te in sepulchro positum mirra et aromatibus conditum.
Deprecor te ut mors //
f.186/tua sit vita mea. Pater noster. Ave maria.
[4] O domine ihesu christe adoro te descendentem ad inferos et liberantem captivos.
Deprecor te ne permittas me illuc introire. Pater noster. Ave maria.
[5] O domine ihesu christe adoro te resurgentem a mortuis et ad celos ascendentem
sedentemque ad dexteram dei patris. Deprecor te miserere mei. Pater noster. Ave maria.//
f.186v[6] /O domine ihesu christe pastor bone iustos conserva peccatores rectifica
et omnibus fidelibus defunctis miserere et propicius esto michi peccatrici. Amen.
Pater noster. Ave maria.
[O Antiphonae In Paris were the antiphons sung from the 16 December, as often indicated in the calendar on the day "O sapientia"]
f.186vO sapientia ex ore altissimi prodisti attingens a fine usque ad finem fortiter suaviter
disponensque omnia veni ad docendum nos viam prudencie.
[cf.Burnet Psalter f.305v-306, Ps.12]
O adonay et dux domus //
f.187/israel qui moysim igne flamme rubi apparuisti et in synaci legem dedisti
veni ad redimedum nos in brachio extento. [Burnet Psalter f.306v-307, Psalm 21]
O radix yesse qui stas in signum populorum super quem continebunt reges os suum
quem gentes deprecabuntur veni ad liberandum nos iam noli tardare.
[Burnet Psalter f.308-309v, Ps.24]
O clavis david et sceptrum domus israel qui aperis et nemo claudit claudis et nemo aperit
veni et educ vin-//
f.187v/ctum de domo carceris sedentem in tenebris et umbra mortis.
[Burnet Psalter f.309v-311, Ps.30]
O oriens splendor eterne et sol iusticie veni et illumina sedentem in tenebris et umbra mortis.
[Burnet Psalter f.311-312v, Ps.68]
O thoma didime per christum quem meruisti tangere te precibus rogamus altissonis
succurre nobis miseris ne damniemur cum impiis in adventu iudicis.
O rex gencium et desideratus earum lapisque an-//
f.188/gularis qui facis utraque unum veni salva hominem quem de limo formasti.
[Burnet Psalter f.312v-314, Ps.70]
O emanuel dux et legifer noster expectacio gencium et salvator earum veni
ad salvandum nos domine deus noster. [Burnet Psalter f.314-315v, Ps.85]
O virgo virginum quomodo fiet istud quia nec primam similem visa es nec habere
sequentem filie iherusalem quid me admiramini divinum est misterium hoc //
f.188v/quod cernitis.
[Hymnus.]
Veni creator spiritus mentes tuorum visita imple superna gratia que tu creasti pectora.
Qui paraclitus diceris ...
Tu septiformis munere ...
Accende lumen sensibus infunde amorem cordibus infir-//
f.189/ma nostri corporis virtute firmatis perpetim.
Hostem repellas longuis pacem dones protinus ductore sic te ->
Per te sciamus da patrem noscamus atque filium te utriusque spiritum
credamus omni tempore.
Sit laus patri cum filio sancto simul paraclito nobisque mittat filius carisma
sancti spiritus. Amen. //
f.189v/ Christe qui lux es et dies noctis tenebras detegis
lucisque lumen crederis lumen beatum predicans.
Precamur sancte domine deffende nos in hac nocte
sit nobis vite requies quietam noctem tribue.
Ne gravis sompnus irruat nec hostis nos surcipiat
nec earo illi consenciens nos tibi reos statuat.
Oculi sompnum capiant cor ad te semper vigilet dextera //
f.190/tua protegat famulos qui te diligunt.
Deffensor noster aspice infidiantes reprime guberna
tuos famulos quos sanguine (m?)ercatus es.
Memento nostri domine in gravi isto corpore
qui es deffensor adesto nobis domine.
Deo patri sit gloria eiusque soli filio cum spiritu paraclito nunc et in perpetuum. Amen.
[Leroquais: Heures manuscrits, 1927, II, 116, 140, 271].
Vexilla regis prodeunt fulget crucis misterium
quo carne carnis conditor suspensus est patibulo.
Confixa clavis viscera tendens manus vestigia
redempcionis gratia hic immolata est hostia.
Quo vulneratus insuper mucrone dire lancee
ut nos lavaret crimine manavit unda sanguine.
Impleta sunt que concinit david fidelis carmine
dicendo nationibus regnavit a ligno deus.//
f.190v/Arbor decora et fulgida ornata regis purpura electa
digno stipite tam sancta membra tangere.
Beata cuius brachiis precium pependit seculi statera
facta est corporis predamque tulit Tartaris.
O crux ave spes vinca hoc passionis tempore
auge piis iusticiam reisque dona veniam.
De summa deus trinitas collaudet omnis spiritus
quos per crucis misterium salvas rege //
f.191v/per secula. Amen. [Last two stanzas replace the omitted original text.
Raby: Christian Latin Poetry, 1953, p.89-90; Dreves on Venantius Fortunatus, in: Analecta Hymnica Vol.50].

De trinitate antiphona.
Te invocamus te adoramus te laudamus o beata trinitas.
V. Sit nomen domini benedictum. R. Ex hoc nunc et usque in seculum. Oremus.
Omnipotens sempiterne deus qui dedisti famulis tuis in confessione vere fidei eterne
trinitatis gloriam agnoscere et in potencia maiestatis adorare unitatem quesumus
ut eiusdem fidei firmitate ab omnibus muniamur //
f.192/adversis. Per xpm dominum.
Oratio ad deum patrem. Pater de celis deus miserere nobis.
Domine sancte pater omnipotens eterne deus qui coequalem consubstancialem et coeternum
tibi ante omnia secula filium ineffabiliter genuisti : cum quo atque cum sancto spiritu existente
eodemque filio procedente celum terram atque omnia quecumque existunt visibilia et invisibi-//
f.192v/lia mirabiliter creasti tibi gratias ago domine te adoro te laudo te benedico
teque magnifico. Esto queso propicius michi miserrime peccatrici et ne despicias me
opus manuum tuarum sed libera salva et adiuva me propter nomen tuum.
Qui vivis et regnas deus per omnia secula seculorum. Amen.
Oratio ad filium. Fili redemptor mundi deus miserere nobis.
Domine ihesu christe fili //
f.193/dei vivi qui es verus et omnipotens deus splendor et ymago patris et vita eterna
cui est una cum eterno patre et spiritu sancto equalis honor eadem gloria coeterna maiestatis
una substancia tibi gratias ago te adoro te laudo te benedico teque glorifico. Ne me obsecro
perire patiaris sed salva et adiuva me propter nomen tuum. Qui vivis et
regnas deus per omnia secula seculorum. Amen.
Ad spiritum sanctum oratio.//
f.193vDomine spiritus sancte deus: qui coequalis, consubstancialis et coeternus,
patri filioque existens, ab eis inneffabiliter procedens: quique super eundem dominum nostrum
Ihesum Christum, in columbe specie, et supra sanctos discipulos suos, in linguis igneis
descendisti: tibi gratias ago, te adoro, te laudo, teque glorifico. Repelle a me queso tenebras
tocius iniquitatis, et perfidie, et accende in me lumen misericordie tue: et ignem san-//
f.194/ctissimi amoris tui. Qui vivis et regnas deus per omnia secula seculorum. Amen.
Quant on veult recepvoir.
Domine non sum dignus ut intres sub tectum meum sed tu domine qui dixisti
qui manducat meam carnem et bibit meum sanguinem in me manet et ego in eo
propicius esto michi peccatrici per sumptionem corporis et sanguinis tui et presta
ut non ad iudicium dampnationis illud //
f.194v/sumam sed misericordia tua tribuente in salutem et remissionem peccatorum meorum.
Qui vivis et regnas deus. Amen.
Quant on a receu nostre seigneur.
Vera perceptionis corporis et sanguinis tui omnipotens deus non veniat michi ad iudicium
neque ad condempnationem sed sit omnium peccatorum meorum optata remissio anime
et corporis mei pia gubernatio et potens ad vitam eternam introductio. Per xpm.//
f.195/dominum nostrum. Amen.
(1 line blank, for a forgotten rubric?). [Hymnus.]
Conditor alme syderum
eterna lux credencium
christe redemptor omnium
exaudi preces supplicum.
Qui condolens interitu
mortis perire seculum
salvasti mundum languidum
donans reis remedium.
Vergente mundi vespere
uti sponsus de thalamo
egressus honestissima
virginis marie clausula. //
f.195v/Cuius fortis potencie
genuflectentur omnia
celestia terrestria
fatentur mitu subdita.
Ut deprecamur agiit
venture iudex seculi
conserva nos in tempore
hostis a telo perfidi.
Laus honor virtus gloria
deo patris et filio
sancto simul paraclito
in sempiterna secula. Amen. [cf. the modern revised edition in Liber Usualis p.324. Bonnie Blackburn has kindly informed me that the hymn was sung at Vespers during Advent (Antiphonale Sacrosanctae Romanae Ecclesiae pro diurnis horis, Rome : Typis Polyglottis Vaticanis, 1912]
Avete omnes anime fideles quarum corpora hic et ubique requiescunt in pulvere .
ihesus cristus qui vos et nos cederi ut suo pre-// [cf.GKS 3445 f.140]
f.196/ciosisimo sanguine dignetur hos ab omnibus penis liberare et suorum sanctorum angelorum
choris associare ibique memores nostri suppliciter exorare ut vobiscum associemur
et vobiscum in celis coronemur. Anime quarum corpora hic et ubique sunt sepulta.
Et anime omnium fidelium defunctorum per piam misericordiam dei requiescunt in pace.
Amen. Oremus.
Domine ihesu christe salus et liberatio fidelium //
f.196v/animarum qui non venisti animas perdere sed salvare et dare animam tuam
in redemptionem pro multis immensam clementiam ac ineffabilem misericordiam tuam
humiliter imploramus ut animas omnium fidelium defunctorum in penis purgatorii cruciatas
misericorditer respicere digneris et que iuste pro peccatis affliguntur tua benignissima pietate
liberentur. Subveniatque illis tua misericordia quas tuo preciosis-//
f.197/simo sanguine redemisti et per merita beatissime gloriosissime semperque virginis
marie matris tue et omnium sanctorum et sanctarum liberare eas ab inferorum cruciatibus
et collocare eas inter animas sanctorum tuorum digneris veste quoque immortalitatis indui
et paradisi amenitate confoveri iubeas. Qui cum patre et spiritu sancto vivis et regnas deus
per omnia secula seculorum. Amen.//
Le Livre de Ihesus
Here follow a brief cathecismal text very unusual in books of hours from this period, but popular in similar forms in the first decades after 1500 called "Speculum Conscientie", as in Copenhagen GKS 1605 and London BL Add.ms. 18852 (Hours of Juaña la Loca)
f.197v/Sensuit le livre de ihesus.
Et premierement de la saincte oraison quil a faict.

Nostre pere qui es es sieulx . sanctific soit ton nom. Ton royalme nous adviengne.
Ta voulente soit faicte en la terre comme au ciel. Nostre pain quotidian donne nous
auiourdhuy et nous pardonne noz pechiez comme a tous nous pardonnons
et ne seuffre pas que nous soyons //
f.198/vaincuz en temptation. Mais garde nous de mal. Amen.
La salutacion angelique.
Ie te salue marie plaine de grace nostre seigneur est aude toy . tu es benoiste sur toutes
femmes : et bon crist est le fruict de ton ventre ihesus. Saincte marie mere de dieu prie
pour nous pecheurs. Amen.
Les douze articles de la foy.
Ie croy en dieu le pere tout puissant createur du ciel et de la terre. Et en ihesucrist son //
f.198v/unique nostre seigneur. Qui fut conceu du saint esperit. Ne de la vierge marie.
Souffrit dessoubz ponce pylate. Fut crucifie mort et ensevely. Descendit es enfers.
Le tiers iour resuscita de mort. monta es cieulx et sesiet a la dextre de dieu le pere tout
puissant. En apres viendra iugier les vifz et les mors.
Ie croy au saint esperit . La saincte esglise catholique . La communion des sainctz.
La remission des pechiez . La resurre-//
f.199/ction de la chair. La vie eternelle. Amen.
Les x. commandemens de la loy.
Ung seul dieu tu adoreras et aymeras parfaictement.
Dieu en vain ne iureras. Naultre chose pareillement.
Les dimenches tu garderas en servant dieu devotement.
Pere et mere honnoreras . affin que vives longuement.
Homicide point ne feras de faict ne voluntairement.
Luxurieux point ne seras //
f.199v/ de corps ne de consentement. Lavoir daultruy tu nembleras ne retiendras
a escient. Faulx tesmoingnage ne diras ne mentiras aulcunement. Loeuvre de chair ne
desireras quen mariage seullement. Bien daultruy ne desireras. Pour lavoir iniustement.
Les cinq commandemens de saincte esglise.
Les dimenches messe orras. Et les festes de commandement. //
f.200/Tous pechies confesseras. A tout le moins une foys lan. Et ton createur recepuras.
Au moins a pasques humblement. Les festes sanctificias. Qui te sont de commandement.
Quatre temps vigiles iunctas. Et le caresme entierement.

Qui ames mes commandemens et bien les garde. Cest celluy qui me ayme dit nostre
seigneur ihesus en levangile. //
f.200v/ Les sept oeuvres de misericorde spirituelles.
Enseigne les ignorans. Conseille les desconseillit. Retraict les pecheurs de pechie.
Conforte les desconfortez. Pardonne a ceulx qui meffont. Prie pour les medisans.
Supporte les non sachans.
Les sept oeuvres de misericorde corporelles.
Donne a mengier a ceulx qui ont fam. //
f.201/Donne a boire a ceulx qui ont soif. Revestir les nudz. Logier les poures de dieu.
Conforter les prisonniers. Visiter les malades. Ensevelir les mors.

Les sept vertus contraires aux sept pechies mortelz.
Humilite. Contre. Orgueil. //
f.201v/Charite. Contre. Ennuy.
Pacience. Contre. Ire.
Diligence. Contre. Paresse.
Liberalite. Contre. Avarice.
Abstinence. Contre. Gloutonnie. //
f.202/Chastete. Contre. Luxure.

Ayez en ton cueur escript. Ta mort et la mort ihesucrist.
La frauldes du monde tousdis. Les ioyes de paradis.
Avec la peine infernal. Et tu ne feras iamais mal.

Ihesus qui es tesmoing et certain et de tout gaige souverain.
Je te fais prote-//
f.202v/station que ie vueil comme crestienne . en ta foy ieune ou ancienne
vivre et mourir sans fiction.
Ihesus et se par ma folie . temptation ou maladie. Jay regnye ta creance ou toy
ie le rappelle a mon couraige et ten appelle en tesmoingnage que ie vueil mourir en ta foy.
Ihesus et a leure perilleuse de la mort tant angoisseuse ou lennemy a mal provoque fil
advenoit que ie deisse contre //
f.203/ta foy ou que ie feisse des maintenant ie le revoque.
Ihesus mon dieu en qui ie croy par ta doulceur octroye moy que mourir puisse en celle
foy que saincte esglise tient de toy. Amen ihesus. (7 lines blank - "1429" written below
the last line in another hand, but apparently contemporary).
f.203v/unwritten
©Erik Drigsdahl 2004
| Top of page | |Dismembered Manuscripts|
|New Files| |CHD Guides| |Tutorial| |Books of Hours| |Incunabula| |Calendars| |CHD Miscellanea|

©2006 Erik Drigsdahl & CHD Center for Håndskriftstudier i Danmark
Last update 22.03.2006

Contact CHD