Book of Hours in Dutch, with Delft Penwork c.1440-1460
Getijdenboek in Nederlands
|
|
Dismembered Manuscripts Book of Hours in Dutch, with Delft Penwork c.1440-1460 Getijdenboek in Nederlands |
 |  |
| Ordinary text page from the Marienpsalter
(Psalms 56 and 57) |
Page with duplex initial and penwork in the margins
Prayer to the Virgin Mary |
| Kalendarium (Calendar with a saint for every day, with the usual Utrecht rubrications) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| f.1 | Almanach (?) January is marked as folio 2 in pencil) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| f.2 | Januarius / Februarius | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| f.3 | Martius / Aprilis | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| f.4 | Maius / Junius | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| f.5 | Julius / Augustus | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| f.6 | September / October | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| f.7 | November / December | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Psalterium B.M.V. [Psalterium feriatum] (Dutch translation of Pseudo-Bonaventura: 'Psalterium maius BMV' - the 150 "Psalms of Mary" divided after the weekdays from Sunday to Saturday and subdivided in two reading hours of the day Matins (Nocturn) and Vespers, following a monastic custom of reading all 150 psalms of David every week) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| f.8 | [Ps.1 - Ps.2, initial leaf missing, probably with elaborate decoration on recto] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| f.9 | [Ps.2] /als een veruaerlic heer selstu se verstoren ende verderuen. Coemt tot hair alle die arbeit ende bedruct sijt ende si sel uwe sielen rust ende solaes verlenen. Aen valt an hair in uwen becoringe ende si sel v uestigen mit claerheit hours aensichts. Benedijt hair van al uwer herten want al airtryc van hairre ontfarmherticheit vol. Domina quid multiplicata. iij. [Ps.3] Vrouwe wairom sijn si gemenichtuoudicht die mi bedrucken in dinen aernst selstu se veruolgen ende versceiden. Ontbinde die vergaderinge onser quaetheit ende neeme die bande onser sonden. Ontferm mijnre vrouwe ende genese mijn siecte eñ verdryf den vrouwe eñ die bangicheit myns herten. En ghif mi niet in gewout mijnre vianden . eñ inden dage des steruens maecht starc mijn siel. Eñ geleide mi in die hauen der salicheit . ende ghif minen gheest sinen maker eñ sinen scepper. // | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| f.9v | [Cum] inuocarem. iiij. [Ps.4] Doe ic di aenriep o vrouwe doe verhoerstu mi . van dinen hogen stoel hebstu gewairdicheit mijns te gedencken. Vanden briescen den bereit totter spisen . eñ vanden handen der geenre die soeken mijn siel ben ic verlost bi dynre genaden. Want dijn ontfarmherticheit ende dijn goetheit is goedertieren . in allen dien die aenroepen dinen heilighen naem. Ghebenedijt so moetstu sijn vrou in ewicheden . eñ dijn mogentheit van ewen tot ewen. Eer waerdicheit sijn dijn geslachten . in uwen crachten . eñ alle volke der aerden verheffet hair grootdadicheit. Verba mea. v. [Ps.5] Mijn woerden vernim mit dinen oren ende met en keer van mi die scoen ghedaente dyns aensichts. Keer mijn wenen in vruechden . ende mijn bedructheden in iolijt. Onse vianden laet vallen voir onsen voeten . eñ haer hoefde vertreedt // | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| f.13 | [Ps.24] /hinderen minen gange. Te breket haren druust mit dynre cracht eñ mit sachtmoedicheden loept te moet mijnre sielen. Wes mijn leytster totten vaderlande . eñ gewairdige mi te gesellen mit dier engelenscaer. Iudica me domina. xxv. [Ps.25] Oordel du mi vrou . want ic van mynre onnoselheit of ghehaen bin. Mer want ic in di gehoept heb . en sel ic niet gecrenct werden. Doergorde myn herte mitten vuer dynre minnen . eñ mitten gordel der reynicheit bedwinge myn nyeren. Want dijn ontfermherticheit eñ goetheit is voir myn ogen . eñ ic heb wellust ghehadt inder stemmen dijns loues. Want ic geminnet heb die scoenheit dijns aensichts . eñ ic hebbe geeert dijn heilige mogentheit. // | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| f.13v | / Die manendaechsche nocturne Dña. xxvi. [Ps.26] Vrouwe myn verlichtinghe si dat scijnsel dijns aensichts . eñ die luterheit dijnre genaden moet wtblencken in mijnre gedachten. Verhef myn houet bouen mijn vianden . ende ic sel lof singhen dinen naem. En ofkeer niet dijn aensicht van mi . want dijn ghedaente eñ aerheit heb ic van mijnre ioghet aen begeret. Di heb ic gemint eñ wtuercoren coninginne der gracien . ende dijn ontfermherticheit eñ dyn genade en ofneige die niet of van mi dynre deerne. Ic sel di belien inden geslachten vrou . eñ den throen dynre glorien sel ic eerwaerdigen. Ad te domina clamaui xxvij. [Ps.27] Totti vrou sel ic roepen ende du selste mi verhoren . in een sterne des loues selstu mi verbliden. Ontferme mijnre inden daghe // | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| f.14 | / mijnre bangicheit . eñ inden lichte dijnre waerheit verlosse mi. Weest gebenedijt o vrou in allen eynde des ommerincs der aerden. Dat sanctuarium dat gemaect heppen die handen gods is die tempel dijns lichaems. Dyn reyne consciencie eñ onbeulect . is een stede der genadicheit eñ een woenstat gods. Afferte domina noster fili. xxviij. [Ps.28] Brenget onser vrouwen gi kinderen gods . brenghet onser vrouwen lof eñ reuerencie. Ghif goet dinen knechten o heilige moeder . eñ benedijt den genen die di louen eñ glorificieren. Verhoir ons suchtende tot di . eñ en versmade niet die begeerten der gheenre die dinen naem aenroepen. Dijn hant moet syn bereit aendencken de onsen ghebede. Ghebenedien moeten di hemel eñ aerde . see ende die eynden der aerden. Exaltabo te domina. xxix. [Ps.29] // | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| f.14v | Ic sel di uerhogen vrou want du mi ontfangen hebste . eñ van minen quaden wedersaec selstu mi verlossen. .... In te domina speraui. xxx. [Ps.30] In die vrou heb ic gehoept ic en sel niet bescamen worden in der ewicheit . in dijnre genaden wil mi ontfanghen. Neige dyn oren tot mi . eñ minen druc verblide mi. Du biste mijn stercheit eñ mijn to euerlaet . mijn troest ende // | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| f.15 | /mijn bescerminghe. Tot di heb ic geroepen als mijn herte ghedruct was . ende du hebste mi verhoert vanden hoechsten der ewiger berge. ... Beati quorum. xxxi. [Ps.31] Salich sijn si der welker hoir herte di minnen o heilighe maghet . hair sonden sellen van di ontfermhertelic worden verderft. Salich sijn dijn suuer bloem drach righe inderste die die bloem dijnre grueten hebben ontfangen. ... Exultate. xxxij. //[Ps.32] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| f.15v | /Uervruecht gi rechtudighe inder maget marien . in rechticheit des herten louet haer te samen. .... Benedicam dominam. xxxiij. [Ps.33] Ic sel benedien onse vrouwe in alre tijt ... | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| f.16 | /van haerre minnen. ... Iudica me. xxxiv. [Ps.34] Oordel o vrou die mi hinderen eñ tegen syn . stant op eñ bescerme mijn saec. ... Dixit iniustus. xxxv. [Ps.35] Die onrechtuerdige heeft ge-// | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| f.16v | /seit te sondigen in den verburghen . mer ouermits di sel hi van sinen quaden opset vallen. ... Noli emulari in malus. xxvi. [Ps.36] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| f.17 | Dña ne. xxxvij. [Ps.37] Vrou op dat ons die heer niet enstraffe in sinen toorn . behoude ons genade van onsen sonden. In dinen gesichte si alle onse begeerte . onse hope eñ ons getrouwen. Myn herte is verstoort in mi . dat licht w gegaen van minen indersten. Verlicht mit dinen scynsel myn blintheit . versoet mit dynre soeticheit minen rouwe. En wil mi niet laten vrouwe moeder gods . dijn cracht si mi ter rechterhant. Die dinxdaechs nocturne. Dixi xxxviij. [Ps.38] Ic hebbe geseit vrou myn weghe sel ic bewaren . als die genade xpi mi gegeuen wort doir di. In dynre soeticheit is myn hert versmelt . myn inderste syn ontsteken mit dijnre // | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| f.17v | /minnen. Verhoir mijn gebet ... Expectans expecta. xxxix. [Ps.39] Verbeidende heb ic dijn graci verbeit vrouwe . eñ du hebste mi gedaen nader veelheit der ontfermherticheit dijns names. Du hebste myn bede verhoert eñ hebste mi geleyt wten cuul der onsalicheit . eñ wt den hool des viants. Menich eñ wonderlyc sijn die gauen der genaden. Verhogen eñ verbliden moeten van di alle die di minnen . eñ die dinen naem hebben gehaet moeten vallen inder hellen. Gebenedyt so moetstu wesen vrouwe in ewicheit inder werelt der // | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| f.18 | /werelden. Beata maria intelligit. xl. [Ps.40] Die salighe maget maria aendenct opten behoefstighen eñ opten armen . die in haren loue verblijt. Vrou der engelen coninginne der werelt . reynege myn hert mieten vuer dynre minnen eñ dynre liefsten. Du biste moeder een verlichster mijns herten . du biste een voedster weder voedende mijn gedacht. Mijn mont begeert te louen di . eñ mijn hert begeert di alre bernentlicste te eerwairdigen. Myn siel begeert di te bidden . want dynre bescermenisse beueelt hem al mijn wesen. Quemadmodum. xli. [Ps.41] Als een herte begeert totten fonteynen also langet myn siele tot dynre minnen. Want du biste die winster myns leuens . een voedster eñ een wedermaecster mijns lichaems. Du biste die draechster des behouders mynre sielen. een beghin eñ een eynde alle mijnre sa-// | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| f.18v | /licheit. Verhoir mi vrou op dat gesuuert worde mijn onreynicheit verlicht mi op dat verclaert moeten worden myn duysternisse. Myn laeuheit moet ontsteken worden mit dijnre minnen . mit dynre gracien moet onsteken werden mijn traecheit. Iudica me domina. xlij. [Ps.42] Oordel mi vrou eñ ondersceide myn saet vanden verkeerden volc eñ vanden doot drachtigen draet verlosse mi. Dyn heilige vruchtbaerheit moeten verdeluwen . dyn heilige reynicheit moet vertreden sijn hoest. .... Domina auribus nostris. xliij. //[Ps.43] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| f.19 | /Vrou wi hebben gehoert mit onnsen oren ... Eructavit cor me. xliiij. [Ps.44] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| f.19v | Domina refugium xlv. [Ps.45] Omnes gentes xlvi. [Ps.46] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| f.22 | Domina in nomine liij. [Ps.53] Exaudi domina orationem liiij. [Ps.54] f.22v | Miserere mei domina lv. [Ps.55] | f.23 | Miserere mei domina lvi. [Ps.56] | Si lvij. [Ps.57] f.23v | Eripe me de inimicis lviij. [Ps.58] | f.24 | Deus repulisti nos. lix. [Ps.59] | Exaudi domina. lx. [Ps.60] f.24v | Nonne domina. lxi. [Ps.61] | Deus deus meus. lxij. [Ps.62] f.28 | Ut quid domina. lxxiij. [Ps.73] | Confitebimur lxxiiij. [Ps.74] f.28v | Notus in iudea. lxxv. [Ps.75] | Voce mea ad dominum. lxxvj. [Ps.76] f.31 | Quam dilecta lxxxiij. [Ps.83] Hoe gemint sijn dijn tabernakulen vrou der duechden ... | Benedixisti lxxxiiij. [Ps.84] Ghebenedijt heuestu here dijn huus eñ gheheilicht hebstu dijn woninge ... f.31v | Inclina domina. lxxxv. [Ps.85] Neyge vrouwe dijn oren eñ verhoir mi toekeer dijn aensicht ... | f.36 | Dñs regnavit. xcviij. [Ps.98] Die here heuet gereneert latet die volken toernich worden ... | Iubilate domine xcix. [Ps.99] Iubileert onser vrouwen alle luden der aerden dient haer .... f.36v | Misericordiam .C. [Ps. 100] Ontfermherticheit eñ vruechde sel ie di singen ... | f.37 | Exaudi domina. .C.i. [Ps.101] Vrou verhoir myn gebet eñ myn roepen ... | Benedic anima C.ij. [Ps.102] Myn siel benedie der moeder xpi eñ alle myns herten begeerte ... f.37v | Benedic anima mea C.iij. [Ps.103] Myn siele benedie der maght maria want hair eer eñ grootdadicheit is in ewicheit ... | f.38 | Confitemini domine c.iiij. [Ps.104] Beliet onser vrouwen eñ aenroept haren naem singhet hair hoechlic vertellende hair duegheden... | Confitemini domine c.v. [Ps.105] Beliet onser vrouwen want si goet is in allen den geslachten ... f.38v | Confitemini domino c.vj. [Ps.106] Beliet den here want hi goet is beliet sijnre moeder want in ewicheit is si ontfermich... | f.41 | In exitu anime mee C.xiij. [Ps.113] In den wtganc mynre zielen wt deser werelt so gemoet hoir vrou ... | Die vesper van den manendaghe. Dilexi matrem domini. C.xiiij. [Ps.114] Ic heb gemint die moeder mijns heren eñ dat lichte hairre ontfermhertichet is in mi // f.41v | /verscenen. Die rou des doots hebben mi ombeuanghen eñ hair vandinge verblijt nu. ... | Credidi propter C.xv. [Ps.115] Ic heb geloeft dair om ic gesproken heb dinen lof ... f.42 | Laudate domini .cxvi. [Ps.116] Louet onse vrou alle volc glorificeert haer alle geslachten. | Confitemini domino quoniam. cxvii. Beliet den heer want hi beliet sijnre moeder want in ewicheit is hair ontfarmherticheit... f.42v | Beati immaculati .C.xviij. [Ps.118] Salich sijn si die onbeulechket inden wege die moeder gods na volgen ... | f.45 | Die woensdaecshe vesper. Nisi domina edificaverit c.xxvj. [Ps.126] | Beati omnes qui timent. c.xxvij. [Ps.127] f.45v | Sepe expugnaverunt. c.xxviij. [Ps.128] | . | . | . | . | . | . | . | . | f.77 | / | Eeen goet ghebet van onser lieuer vrouwen der wairder moeder ons liefs heren ihesu xpi. . Weest ghegruet heilighe maget maria dochter des conins van israhel moeder des mogenden conincs van iherusalem wortel ende stomme wt wie gewassen is die vrucht onser salicheit bloeyende bloem mitter bloessem der reynicheit // f.77v | / bloem vol geladen | mitter vruchte der genaden. Wes gegruet grondelose fonteyn wt wien gevloyet is hope ende troost alle der werelt. Claer riuier ende lopende stroem in welken een ygelijc mensche begeert te varen mitten scepe sijnre sonden. Wes gegruet geaerde tempel behanghen mitter duecht der oetmoedicheit Spieghel alre scoenheit in welken een ygelijc mensche begeert te scouwen. Glas gepurgiert van allen vlecken Vat geuolt vol vueriger minnen Specerie welrukende na den cruden der duechden. Wes gegruet coninginne der barmherticheit Keyserinne der hemelen hoghe geboren vorstinne all der werelt Enige hope der mistroester wechder dwalender Een dranc alle der gheenre die na di hongeren of dorsten Wes ghegruet ewige vrede in roien ihesus xps sijn slaepcamer gesondeert // . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | . | |