CHD: Thott 536 4° Horae, use of Chalon, c.1470

Horæ ad usum ecclesie Cabillionensis 'Celon le commung usaige de la cité de Chalon'
Heures à l'usage de Chalon-sur-Saône, Bourgogne c.1465-1475
Copenhagen - Det kongelige Bibliotek - Ms. Thott 536 4°

Thott 536 4° HORÆ (c.1465-1475) Latin and French. (Use of Chalon-sur-Saône)
112ff. 234x165 mm, 18 lines (110 x 88 mm), kalendar 33 lines (110 x 89 mm), textura.
9 full-page miniatures (3 more excised). Unidentified (itinerant?) provincial artist under influence of Flemish art. The dress in the miniatures is reflecting fashion during the early reign of Charles the Bold, Duke of Burgundy.
Collation: I⁶ f.1-6, II⁶ f.7-12, III^8-1 f.12'-19, IV⁸ f.20-27, V^8-2 f.27'-33 (29'), [VI⁸ f.34-41], [VII^8-1+1 f.42-49 (46')], VIII^8-1 f.50-56, IX⁸ f.57-64, X^8-1 f.65-71, XI⁸ f.72-79, XII⁸ f.80-87, XIII-XIV⁸⁺⁶ f.88-102 (+96-101), XV⁴ f.103-106, XVI^8-2 f.107-112 (112', 112").
Catchwords: a few ink signatures in arabic numerals preserved in some gatherings, f.29 6iij, f.34 7i, f.35 7ij (the scriptorium marked the first gathering of text as '3' by mistake, because it was supposed the calendar would take two gatherings and not just 6 leaves. As a consequence became all following numberings one higher than the actual outcome).
Binding: Original local 15th cent. undied brown calf over wooden boards with numerous ornamental blindstamps, signs after two missing metal claps (Rubbing 1990);
Provenance: Unknown. Written on the upper pastedown: Reperit amicum de quia fortasse Libellum est iuxta sui 1626, later added in another hand: Marie Godart mon dieu; Count Otto Thott (Bibl.Thott. VII, p.408 no.536);
Bibl.: C.Bruun, 1889, p.163; E.Jørgensen, Catalogus, p.230-31; [Not in Knud Ottosen 1993];

Contents

f.1-6v Kalendarium (Liturgical, dioc.Chalon-sur-Saône (Cabillonensis), ink/red)
Ex Kalendario: 27.01. S.Lupus ep.cf. Cabillonensis, 6.06. Claudii archiepi., 28.07. Agricola ep.cf.Cabillonensis., 28.07. Nazari et Celsi m., 29.07. Lupi epi., 4.09. Marcelli m., 11.09. Oct. s. marcelli, 23.09. Inuencio sancti uincenci., 8.10. Graci epi., 13.10. Geraudi epi., 15.10. Leonardi abb., 20.10. Verani epi.cf., 23.10. Severini epi.cf. (NB: St. Symphorian or St. William of Bourges not found in the calendar, cf. the litany and the suffrages).

GOSPEL LESSONS

f.7 /Secundum Johannem.
f.7v ->>Secundum lucam.//
f.9 Secundum matheum.
f.10 Secundum marcum.
f.11 /sequentibus signis.Deo gracias.(->>17 lines blank)//
f.11v-12v unwritten

OFFICIUM BEATE MARIE VIRGINIS AD MATUTINUM

f.12' *stub [miniature of the Annunciation missing]
f.13 /Quoniam ipsius est mare [Ps.94]
f.13v Hymn. Quem terra ponthus.
f.14 [I° noc°.] Celon le commung usaige de la cite de chalon les iii. pseaulmes qui se suivient se die le dimanche le lundi et ieudy. [Pss.8, 18, 23]
f.16 [II° noc°.] ->>Responsorium. Diffusa est.
Le mardi et le vendredi long dire les trois pseaulmes qui sensuivent.// [Pss.44, 45, 86]
f.18v Ant.Specie tua. [III° noc°.] ->>Antiph. Gaude maria virgo.
Le mercredi et le samedi ont doit dire les //

f.19 /trois psealmes qui sensuivent. [Pss.95, 96, 97]

f.21 Lec.i. In omnibus requiem. R.Sancta et immaculata.

f.21v Lec.ii. Et sic in syon. R.Beata es.

f.22 Lec.iii. Quasi cedrus. R. Felix namque. V.Ora pro.

f.22v Hymn. Te deum laudamus.

f.23v ->>Versus. Exultabunt sancti in gloria. Respons. Letabuntur in cubilibus suis. [cf.GKS 1611] ->>(3 lines blank)//

AD LAUDES

f.24 *Visitation. (full border with space for a coat of arms left unpainted)
Ant. Post partum. [Pss. 92, 99, 62, 66]
Ant. Vos amici mei estis si feceritis que precipio vobis dicit dominus.

f.26v /Benedicite.

f.27v Ant. Sancti spiritus et anime iustorum hympnum dicite deo in eternum. [Pss.148, 149] [Cap.?] Ant. //

f.29 /Deus israel xpe dabit virtutem et fortitudinem plebi sue benedictus deus. Ps. Benedictus dominus. //

f.29v Ant. Salvator mundi salva nos omnes sancta dei genitrix virgo semper maria ora pro nobis
precibus quoque sanctorum angelorum et archangelorum atque sanctarum omnium suppliciter petimus
ut animalis omnibus eruamur bonis que omnibus nunc et semper perfrui mereamur.
Dñe exaudi. Et clamor . Oremus. Oratio. [Leaf missing]

AD PRIMAM

f.29' *stub [Leaf missing with miniature of the Nativity]

f.30 /sicut erat in principio. Hympnus. Veni creator spiritus.
(No Antiphon) [Pss.53, 116, 117] (No Antiphon)

f.32 Cap. Virgo dei genitrix quem totus non capit orbis. Deo gratias.
R. Ave maria gratia plena dominus tecum. Versus. Benedicta tu in mulieribus. Dñs tecum. Gloria patri. Ave maria.
Versus. Post partum virgo inviolata permansisti. Responsorium. Dei genitrix intercede pro nobis.
Dñe exaudi. etc.

f.32v Ora. Sancti spiritus dominee corda nostra munde infusio et sui roris intima aspersione fecundet.
Ora. Famulorum tuorum. Ora. Ecclesiam tuam. ->>(5 lines blank)//

AD TERTIAM

f.33 *Annunciation to the Shepherds. (full border with coat of arms left blank)
(No Antiphon) [Pss.119, 120, 121] (No Antiphon)

f.34v Cap. Et sic in syon. R. Post partum. V. Speciosa facta est. R. In deliciis tuis sancta dei genitrix.

f.35 Ora. Deus qui apostolis. Ora. Graciam tuam. Ora. Ecclesiam tuam.
->>Ad sextam. (->>5 lines blank)//

AD SEXTAM

f.35v *Adoration of the Magi. (full border)
(No Antiphon) [Pss.122, 123, 124] (No Antiphon)

f.37 Cap. Sicut cynamomum. R. Speciosa facta es et suavis. V. Ora pro nobis. R. Ut digni efficiamus (!).
Ora. Adsit nobis quesumus.

f.37v Ora. Concede nos famulos tuos. Ora. Ecclesiam tuam. ->>(9 lines blank)//

AD NONAM

f.38 *Circumcision. (full border)
(No Antiphon) [Pss.125, 126, 127] (No Antiphon)

f.39v Cap. Ego quasi vitis fructificavi suavitatem odoris et flores mei fructus honoris et honestatis. Deo gracias.
R. Ora pro nobis. R. Sancta dei genitrix virgo semper ...
Ora. Mentes nostras quesumus.

f.40 Ora. Deus qui salutis eterne. Ora. Ecclesiam tuam. ->>(8 lines blank)// f.40v-41v unwritten

AD VESPERAS

f.42 *Flight into Egypt. (full border)
Ant. Beatam. [Pss.128, 129, 130, 131, 132]

f.44v Ant. Beatam me dicent omnes generaciones
Quia ancillam humilem respexit deus.
Cap. Beata es virgo maria que dominum portasti ...
Hymn. Ave maris stella.
V. Elegit eam. R. Et habitare.
Ant. Sancta maria. Ps. Magnificat.

f.45 [Cant. Magnificat. cont. ] Ant. Sancta maria succurre.

f.46 /Domine exaudi. Ora. Deus qui corda fidelium. Ora. Deus qui de beate marie.
Ora. Ecclesiam tuam. ->>Benedicamus Domino. Deo gracias.//

f.46v unwritten (colour offset from missing f.46')

AD COMPLETORIUM

f.46' *stub [missing miniature and opening of compline]
f.47 /domini altissimi -[Ps.12]. [Pss.42, 128, 130]

f.47v Hymn. Virgo dei genitrix. V. Benedicta tu.

f.48 Cant. Nunc dimittis. Ant. Sancta dei genitrix. Ora. Ure igne sancti spiritus. Ora. Concede misericors deus.

f.48v Ora. Ecclesiam tuam. [Salutatio] Salve regina misericordia.

f.49 Ora. Concede nos famulos tuos. ->>(12 lines blank)// f.49v unwritten

HORE DE SANCTO SPIRITU

f.50 *Pentecost. (full border)

f.53 [Ora.] /Omnipotens sempiterne. ->>(14 lines blank)//

HORE DE CRUCE

f.53v *Crucifixion. (full border)

f.55v Ora. Domine ihesu xpe filij dei vivi. ->>(6 lines blank)// f.56-56v unwritten

SEPTEM PSALMI ET LITANIE

f.57 *David in Prayer. (full border)

f.64 Litanie. [#63]
-> mathia, barnaba, luca, marce, omnes sancti apostoli et evangeliste dei, omnes sancti discipuli domini, omnes sancti innocentes ...
Sancta maria (!), sancte stephane, vincenti, thoma, clemens, ypolite, nazari, celse, lazare, adriane, fabiane, sebastiane, symphoriane, felix, marcelle, cosma, damiane, georgi, dyonisi cum, maurici cum, omnes sancti martires ...
Sancta maria, sancte claudi, silvester, gregori, martine, germane, guillerme, guillerme, benedicte, omnes sci confessores ...
Sancta maria, anna, barbara, katherina, maria magdalena, marguerita, regina, clara, radegundis, genovepha, fides, spes, concordia, caritas, maria egyptiaca, maria iacobi, martha, omnes sce virgines ...

f.68 explicit with Ora. Fidelium deus omnium.

f.69-71v unwritten

OFFICIUM DEFUNCTORUM (Usus Chalon) [OD #3051]

f.72 *Burial in the Ground. (full border)

f.75 In i°.n°.ant. Dirige.
Lec.i. Parce michi. R. [14] Credo quod redemptor. V.[177] Quem visurus sum.
Lec.ii. Tedet animam. R. [72] Qui lazarum resuscitasti. V. [187] Qui suscitasti puellam in domo clausam et iuuenem elatum extra portam.
Lec.iii. Manus tue. R. [24] Domine quando veneris. V. [37] Commissa mea.
Lec.iv. Responde michi. R. [32] Heu michi dñe. V. [12] Anima mea turbata.
Lec.v. Homo natus. R. [57] Ne recorderis peccata. V. [59] Dirige domine deus meus in conspectu.
Lec.vi. Quis michi. R. [38] Libera me domine de morte. V. [55] Dies illa dies ire. Lec.vii. Spiritus meus. R. [68] Peccantem me cotidie (ms: cothiedie). V. [53] Deus in nomine tuo.
Lec.viii. Pelli mee. R. [40] Libera me domine de viis. V. [31] Clamantes et dicentes.
Lec.ix. Quare lacero carnes meam dentibus meis ->in conspectu eius arguam. [Job 13, 14-16]
R. [1] Absolve domine animas eorum. V. [179] Quecumque illis sunt domine.

f.90 ->explicit // f.90v unwritten

DOULCE DAME

f.91 /Doulce dame sainte marie mere de dieu.

f.95 explicit //f.95v-102v unwritten

SUFFRAGIA SANCTORUM

f.103 /Ala louange de saincte barbare.
Gaude barbara regina.
Summe pollens in doctrina.

f.103v Ora. Deus amator pudicicie.
Commemoracion de saincte katherine. ã. Virgo sancta.

f.104 Ora. Deus qui dedisti legem.
Commemoracion de saincte marguerite.Ant. Veni sponsa. Ora. Deus qui beatem virginem.

f.104v Commemoracion de madame saincte perrenelle. Petrus apostolus febricitati filie ait petronilla.

f.105 Ora. Deus qui in virtute nominis tui.
Commemoration de saincte apolline.ant. Beata apollonia. Ora. Deus qui beatem.

f.105v [S. Claudius] Commemoracion de saint glaude.ant. O desolatorum consolator.

f.106 Ora. Deus qui per donum.

f.106v Commemoracion de saint guillaume arcevesque de bourges.ant. Lettetur mater ecclesia beati guillermi.
Ora.Deus qui beatum guillermum inter confessores.

f.107 /Royne qui fustes mise,
Et assise,
Lassus on trosne divin,
Devant nous en ceste esglise.-> ([Sonet 1804] continues to f.111v)

f.111v explicit ->En la gloire pardurable. Amen.
Commemoracion de saint symphoriam.Antiphona. Illustrabat enim eum.

f.112 Ora. Omnipotens sempiterne.
Commemoracion de saint pierre de lucembourg. Antiphona. Novum sydus ecclesie.
Ora. Deus qui beati petri de luccemburgensis.

f.112v Commemoracion de saint vincent. Antiphona. Sancte vincenti martir.
Ora. Adesto quesumus domine supplicacionibus. ->>(5 lines blank)//

f.1-6v	Kalendarium (Liturgical, dioc.Chalon-sur-Saône (Cabillonensis), ink/red) Ex Kalendario: 27.01. S.Lupus ep.cf. Cabillonensis, 6.06. Claudii archiepi., 28.07. Agricola ep.cf.Cabillonensis., 28.07. Nazari et Celsi m., 29.07. Lupi epi., 4.09. Marcelli m., 11.09. Oct. s. marcelli, 23.09. Inuencio sancti uincenci., 8.10. Graci epi., 13.10. Geraudi epi., 15.10. Leonardi abb., 20.10. Verani epi.cf., 23.10. Severini epi.cf. (NB: St. Symphorian or St. William of Bourges not found in the calendar, cf. the litany and the suffrages).
	GOSPEL LESSONS
f.7	/Secundum Johannem.
f.7v	->>Secundum lucam.//
f.9	Secundum matheum.
f.10	Secundum marcum.
f.11	/sequentibus signis.Deo gracias.(->>17 lines blank)//
f.11v-12v	unwritten
	OFFICIUM BEATE MARIE VIRGINIS AD MATUTINUM
f.12'	*stub [miniature of the Annunciation missing]
f.13	/Quoniam ipsius est mare [Ps.94]
f.13v	Hymn. Quem terra ponthus.
f.14	[I° noc°.] Celon le commung usaige de la cite de chalon les iii. pseaulmes qui se suivient se die le dimanche le lundi et ieudy. [Pss.8, 18, 23]
f.16	[II° noc°.] ->>Responsorium. Diffusa est. Le mardi et le vendredi long dire les trois pseaulmes qui sensuivent.// [Pss.44, 45, 86]
f.18v	Ant.Specie tua. [III° noc°.] ->>Antiph. Gaude maria virgo. Le mercredi et le samedi ont doit dire les //
f.19	/trois psealmes qui sensuivent. [Pss.95, 96, 97]
f.21	Lec.i. In omnibus requiem. R.Sancta et immaculata.
f.21v	Lec.ii. Et sic in syon. R.Beata es.
f.22	Lec.iii. Quasi cedrus. R. Felix namque. V.Ora pro.
f.22v	Hymn. Te deum laudamus.
f.23v	->>Versus. Exultabunt sancti in gloria. Respons. Letabuntur in cubilibus suis. [cf.GKS 1611] ->>(3 lines blank)//
	AD LAUDES
f.24	*Visitation. (full border with space for a coat of arms left unpainted) Ant. Post partum. [Pss. 92, 99, 62, 66] Ant. Vos amici mei estis si feceritis que precipio vobis dicit dominus.
f.26v	/Benedicite.
f.27v	Ant. Sancti spiritus et anime iustorum hympnum dicite deo in eternum. [Pss.148, 149] [Cap.?] Ant. //
f.29	/Deus israel xpe dabit virtutem et fortitudinem plebi sue benedictus deus. Ps. Benedictus dominus. //
f.29v	Ant. Salvator mundi salva nos omnes sancta dei genitrix virgo semper maria ora pro nobis precibus quoque sanctorum angelorum et archangelorum atque sanctarum omnium suppliciter petimus ut animalis omnibus eruamur bonis que omnibus nunc et semper perfrui mereamur. Dñe exaudi. Et clamor . Oremus. Oratio. [Leaf missing]
	AD PRIMAM
f.29'	*stub [Leaf missing with miniature of the Nativity]
f.30	/sicut erat in principio. Hympnus. Veni creator spiritus. (No Antiphon) [Pss.53, 116, 117] (No Antiphon)
f.32	Cap. Virgo dei genitrix quem totus non capit orbis. Deo gratias. R. Ave maria gratia plena dominus tecum. Versus. Benedicta tu in mulieribus. Dñs tecum. Gloria patri. Ave maria. Versus. Post partum virgo inviolata permansisti. Responsorium. Dei genitrix intercede pro nobis. Dñe exaudi. etc.
f.32v	Ora. Sancti spiritus dominee corda nostra munde infusio et sui roris intima aspersione fecundet. Ora. Famulorum tuorum. Ora. Ecclesiam tuam. ->>(5 lines blank)//
	AD TERTIAM
f.33	*Annunciation to the Shepherds. (full border with coat of arms left blank) (No Antiphon) [Pss.119, 120, 121] (No Antiphon)
f.34v	Cap. Et sic in syon. R. Post partum. V. Speciosa facta est. R. In deliciis tuis sancta dei genitrix.
f.35	Ora. Deus qui apostolis. Ora. Graciam tuam. Ora. Ecclesiam tuam. ->>Ad sextam. (->>5 lines blank)//
	AD SEXTAM
f.35v	*Adoration of the Magi. (full border) (No Antiphon) [Pss.122, 123, 124] (No Antiphon)
f.37	Cap. Sicut cynamomum. R. Speciosa facta es et suavis. V. Ora pro nobis. R. Ut digni efficiamus (!). Ora. Adsit nobis quesumus.
f.37v	Ora. Concede nos famulos tuos. Ora. Ecclesiam tuam. ->>(9 lines blank)//
	AD NONAM
f.38	*Circumcision. (full border) (No Antiphon) [Pss.125, 126, 127] (No Antiphon)
f.39v	Cap. Ego quasi vitis fructificavi suavitatem odoris et flores mei fructus honoris et honestatis. Deo gracias. R. Ora pro nobis. R. Sancta dei genitrix virgo semper ... Ora. Mentes nostras quesumus.
f.40	Ora. Deus qui salutis eterne. Ora. Ecclesiam tuam. ->>(8 lines blank)// f.40v-41v unwritten
	AD VESPERAS
f.42	*Flight into Egypt. (full border) Ant. Beatam. [Pss.128, 129, 130, 131, 132]
f.44v	Ant. Beatam me dicent omnes generaciones Quia ancillam humilem respexit deus. Cap. Beata es virgo maria que dominum portasti ... Hymn. Ave maris stella. V. Elegit eam. R. Et habitare. Ant. Sancta maria. Ps. Magnificat.
f.45	[Cant. Magnificat. cont. ] Ant. Sancta maria succurre.
f.46	/Domine exaudi. Ora. Deus qui corda fidelium. Ora. Deus qui de beate marie. Ora. Ecclesiam tuam. ->>Benedicamus Domino. Deo gracias.//
f.46v	unwritten (colour offset from missing f.46')
	AD COMPLETORIUM
f.46'	*stub [missing miniature and opening of compline]
f.47	/domini altissimi -[Ps.12]. [Pss.42, 128, 130]
f.47v	Hymn. Virgo dei genitrix. V. Benedicta tu.
f.48	Cant. Nunc dimittis. Ant. Sancta dei genitrix. Ora. Ure igne sancti spiritus. Ora. Concede misericors deus.
f.48v	Ora. Ecclesiam tuam. [Salutatio] Salve regina misericordia.
f.49	Ora. Concede nos famulos tuos. ->>(12 lines blank)// f.49v unwritten
	HORE DE SANCTO SPIRITU
f.50	*Pentecost. (full border)
f.53	[Ora.] /Omnipotens sempiterne. ->>(14 lines blank)//
	HORE DE CRUCE
f.53v	*Crucifixion. (full border)
f.55v	Ora. Domine ihesu xpe filij dei vivi. ->>(6 lines blank)// f.56-56v unwritten
	SEPTEM PSALMI ET LITANIE
f.57	*David in Prayer. (full border)
f.64	Litanie. [#63] -> mathia, barnaba, luca, marce, omnes sancti apostoli et evangeliste dei, omnes sancti discipuli domini, omnes sancti innocentes ... Sancta maria (!), sancte stephane, vincenti, thoma, clemens, ypolite, nazari, celse, lazare, adriane, fabiane, sebastiane, symphoriane, felix, marcelle, cosma, damiane, georgi, dyonisi cum, maurici cum, omnes sancti martires ... Sancta maria, sancte claudi, silvester, gregori, martine, germane, guillerme, guillerme, benedicte, omnes sci confessores ... Sancta maria, anna, barbara, katherina, maria magdalena, marguerita, regina, clara, radegundis, genovepha, fides, spes, concordia, caritas, maria egyptiaca, maria iacobi, martha, omnes sce virgines ...
f.68	explicit with Ora. Fidelium deus omnium.
f.69-71v	unwritten
	OFFICIUM DEFUNCTORUM (Usus Chalon) [OD #3051]
f.72	*Burial in the Ground. (full border)
f.75	In i°.n°.ant. Dirige. Lec.i. Parce michi. R. [14] Credo quod redemptor. V.[177] Quem visurus sum. Lec.ii. Tedet animam. R. [72] Qui lazarum resuscitasti. V. [187] Qui suscitasti puellam in domo clausam et iuuenem elatum extra portam. Lec.iii. Manus tue. R. [24] Domine quando veneris. V. [37] Commissa mea. Lec.iv. Responde michi. R. [32] Heu michi dñe. V. [12] Anima mea turbata. Lec.v. Homo natus. R. [57] Ne recorderis peccata. V. [59] Dirige domine deus meus in conspectu. Lec.vi. Quis michi. R. [38] Libera me domine de morte. V. [55] Dies illa dies ire. Lec.vii. Spiritus meus. R. [68] Peccantem me cotidie (ms: cothiedie). V. [53] Deus in nomine tuo. Lec.viii. Pelli mee. R. [40] Libera me domine de viis. V. [31] Clamantes et dicentes. Lec.ix. Quare lacero carnes meam dentibus meis ->in conspectu eius arguam. [Job 13, 14-16] R. [1] Absolve domine animas eorum. V. [179] Quecumque illis sunt domine.
f.90	->explicit // f.90v unwritten
	DOULCE DAME
f.91	/Doulce dame sainte marie mere de dieu.
f.95	explicit //f.95v-102v unwritten
	SUFFRAGIA SANCTORUM
f.103	/Ala louange de saincte barbare. Gaude barbara regina. Summe pollens in doctrina.
f.103v	Ora. Deus amator pudicicie. Commemoracion de saincte katherine. ã. Virgo sancta.
f.104	Ora. Deus qui dedisti legem. Commemoracion de saincte marguerite.Ant. Veni sponsa. Ora. Deus qui beatem virginem.
f.104v	Commemoracion de madame saincte perrenelle. Petrus apostolus febricitati filie ait petronilla.
f.105	Ora. Deus qui in virtute nominis tui. Commemoration de saincte apolline.ant. Beata apollonia. Ora. Deus qui beatem.
f.105v	[S. Claudius] Commemoracion de saint glaude.ant. O desolatorum consolator.
f.106	Ora. Deus qui per donum.
f.106v	Commemoracion de saint guillaume arcevesque de bourges.ant. Lettetur mater ecclesia beati guillermi. Ora.Deus qui beatum guillermum inter confessores.
f.107	/Royne qui fustes mise, Et assise, Lassus on trosne divin, Devant nous en ceste esglise.-> ([Sonet 1804] continues to f.111v)
f.111v	explicit ->En la gloire pardurable. Amen. Commemoracion de saint symphoriam.Antiphona. Illustrabat enim eum.
f.112	Ora. Omnipotens sempiterne. Commemoracion de saint pierre de lucembourg. Antiphona. Novum sydus ecclesie. Ora. Deus qui beati petri de luccemburgensis.
f.112v	Commemoracion de saint vincent. Antiphona. Sancte vincenti martir. Ora. Adesto quesumus domine supplicacionibus. ->>(5 lines blank)//