NkS 4° 132 HORAE (c.1440/50)

72ff. 187x140 mm, 15 lines (102x82), textura.
All full-page miniatures are missing (probably 11). 9 facing borders with gilted initials and painted decoration are extant. (ff.46, 13, 24, 1, 12, 16, 41, 35, 14).
Bound in early 19th cent. marbled brown leather, gold tooled along the edges and on the spine, no title.
Collation: Terribly misbound manuscript where all the leaves have been separated and mixed without a plan. See the reconstruction. The manuscript is so tight and clumsily glued in the spine, that no gatherings or sewings are visible. No catchwords are preserved. A few of the original gatherings can be recognized in the reconstruction, especially in the office of the dead, showing where whole gatherings are preserved in long sequences (f.ex. ff.18 37 71 22/23 72 38 19).
Provenance: Unknown (British art market, early 19th century)
Bibl.: [Not in Bruun]; Udstillingen no.59; Fr. Winkler: Die Flämische Buchmalerei, 1925 p.174 (Meister des Guillebert de Metz); E.Jørgensen p.223; Gyldne Bøger, 1952, cat.no.142; Dogaer 1987 p.36; E.Drigsdahl: The False Use of Rome: Apropos a reconstruction of Copenhagen Ms. NKS 132 4° illuminated by the Master of Guillebert de Mets, in: Flanders in a European Perspective. Manuscript Illumination around 1400 in Flanders and Abroad. Edited by Maurits Smeyers and Bert Cardon, Leuven 1995, pp. 581-591.

Reconstruction of the contents:

	KALENDARIUM
f.#	[Nothing remains]
	OFFICIUM BEATE MARIE VIRGINIS AD MATUTINUM
f.46	/Incipiunt hore beate marie virginis secundum consuetudinem romane ecclesie. ¶Domine labia. (¶7)(Full border) Invit.Ave maria.
f.46v	Ps.94 Venite exultemus ->>Quoniam ipsius est mare et//
f.55	/ipse fecit illud et aridam [Ps.94]-> f.55v ->>Ave maria gratia plena dominus tecum.//
f.56	[Hymn.] /Quem terra ponthus. f.56v [i. noc°] Ant.Benedicta tu. Ps.Domine deus noster [Ps.8] ->>Quoniam videbo celos tuos//
f.57	/opera digitorum tuorum [Ps.8] -> f.57v ã.Benedicta tu. Ant.Sicut mirra. Ps.Celi enarrant [Ps.18]-> ->>terram exivit sonus//
f.58	/eorum et in fines orbis terre [Ps.18]-> f.58v ->>parce servo tuo//
f.59	/Si mei non fuerint [Ps.18]->. Ant.Sicut mirra. Ant.Ante thorum. Ps.Domini est terra [Ps.23]-> f.59v ->>porte eternales//
f.60	/et introibit rex glorie->. Ant.Ante thorum. [ii°noc°] Feria iij et sexta dicitur ad noct. Antiphona. Specie tua. Ps.Eructavit ->
f.60v	[Ps.44] ->>mirabiliter dextera tua.//
f.##	1 leaf missing [/sagitte tue [Ps.44] ->>afferentur tibi//]
f.54	/Afferentur in leticia [Ps.44]->. Ant.Specie tua. Ant.Adiuvabit. Ps.Deus noster refugium [Ps.45]-> f.54v ->>Conturbate sunt gentes et in// f.67
f.67	/clinata sunt regna dedit [Ps.45]->iacob. Ant.Adiuvabit. f.67v Ant.Sicut letantium. Ps.Fundamenta eius [Ps.86] ->>fundavit eam altissimus// (rest missing)
	AD LAUDES
f.##	*[Miniature missing and Ps.92 (at least 2 leaves)]
f.5	/ipse fecit nos [Ps.99] ->veritas eius. Ps.Deus deus meus ->
f.5v	[Ps.62] ->>in te quia fuisti adiutor meus.//
f.6	/Et in velamento [Ps.62]->. Ps.Deus miseriatur [Ps.66]->.[No Antiphon]
f.6v	->>[Cant.] Benedicite omnia opera domini domino laudate//
f.7	/et superexaltate [Benedicite]-> f.7v ->>benedicite filij hominum dño.// (rest missing)
	AD PRIMAM
f.##	*[Miniature missing on verso]
f.13	/V.Ave maria gratia plena ->ventris tui. Ad primam. ¶Deus in etc. ¶(6)(Full border) Hymn.Veni creator spiritus. f.13v Ant. O ammirabile. Ps.Beatus vir [Ps.1] ->>domini voluntas//
f.53	/eius et in lege eius meditabitur [Ps.1]->.[No Ant.] f.53v Ps.Quare fremuerunt [Ps.2] ->>furore suo conturbabit eos.//
f.48	/Ego autem constitutus sum [Ps.2]-> f.48v Ps.Verba mea [Ps.5] ->>permanebunt iniusti// (rest missing)
	AD TERTIAM
f.##	*[Miniature missing on verso]
f.24	/Ave maria etc. Ad terciam.¶Deus in etc. ¶(7)(Full border) ->>Gloria tibi domine.ut supra. Ant.Quando natus. Psalmus.// Ad dominum cum tribularer [Ps.119] ->>impugnabant me gratis.// f.2
f.2	/Gloria patri.Sicut erat.Psalmus david.Levavi oculos [Ps.120]->.
f.2v	[Ps.121] ->>participatio eius in idipsum// (rest missing)
	AD SEXTAM
f.##	*[Miniature and the complete text of the sext is missing (Leaf sold Sotheby's June 1999 Lot 27a)]
	AD NONAM
f.##	*[Miniature missing on a verso]
f.1	/Ave maria gratia plena et c~. Ad nonam.¶Deus in etc. ¶(7) (Full border) Hymn.Veni creator spiritus. ->>Antiphona. Germinavit. Psalmus david.// In convertendo [Ps.125]-> ->>Euntes ibant et flebant mit// f.66
f.66	/tentes semina sua. Venientes->[Ps.125]. Ps.Nisi dominus [Ps.126]->.
f.66v	Ps.Beati omnes [Ps.127] ->>et bene tibi erit// (rest missing)
	AD VESPERAS
f.##	*[Miniature missing on a verso]
f.12	/Ave maria gratia plena et c~. Ad vesperas. ¶Deus in etc.¶(7) (Full border) Ant.Beata. Ps.Dixit dominus [Ps.109]- f.12v ->>Psalmus.Laudate pueri dominum lau//
f.65	/date nomen domini. Sit nomen [Ps.112]-> f.65v Ps.Letatus sum [Ps.121] ->>sedes super domum david.//
f.70	/Rogate que ad pacem. Ps.Nisi dominus [Ps.126]-> f.70v Ps.Lauda iherusalem [Ps.147] ->>benedixit filijs tuis in te//
f.63	/Qui posuit fines tuos pacem [Ps.147]->. f.63v Ant.Beata mater. Cap.Beata es maria. R.Xpristi virgo dilectissima virtutum operatrix ->>subveni dña.Hymnus.// (rest missing)
	AD COMPLETORIUM
f.##	*[Miniature missing on a verso]
f.16	/Ave maria etc. Ad completorium.¶Converte nos etc.¶(6) (Full border) Ant.Cum iocunditate. Ps.Usque quo dñe [Ps.12]-> f.16v ->>Exultabit cor meum in salutari//
f.17	/tuo cantabo dñe qui bona [Ps.12]->. Ps.Iudica me [Ps.42]-> f.17v Ps.Sepe expugnaverunt [Ps.128] ->>iniquitatem suam// f.10v
f.10v	/Dominus iustus->. Ps.130 Domine non est ->>neque elati sunt o//
f.10	/culi mei. Neque ambulavi. Ant.Cum iocunditate. Cap.- >>Sicut cynamomum et balsamum aromatizans odorem//
f.52	/dedi quasi mirra. Hymn.Fit porta xpi per via referta. ->>añ.Ecce ancilla domini.//
f.52v	Cant.Nunc dimittis. Ant.Glorificamus te sancta dei genitrix quia ex te natus est xpus salvator mundi salva nos omnis qui te glorificant. Dñe exaudi orationem// (Collect missing)
	HORE DE CRUCE
f.##	*[Miniature missing on verso, and the complete text missing (Leaf sold at Sotheby's June 1999 Lot 27b)]
	HORE DE SANCTO SPIRITU
f.##	*[Miniature missing on verso, text complete on 3 folios]
f.41	/Hore sancto spiritu. ¶Domine labia etc.¶(7)(Full border) f.41v Ad primam. ->>Hymnus.//
f.61	/De virgine filius xpus fuit natus. Ad terciam. >>Ad vj.//
f.61v	->>Hymn.Spiritus paraclitus fuit appellatus domini dei kari//
f.4	/tas fons vivificatus ->gracia karisma vocatus. V.Veni sancte spiritus. Collecta. Omnipotens sempiterne deus. Ad vesperas. Hymn.Dextre dei digitus.
f.4v	Ad completorium. Hymn.Spiritus paraclitus. ->>Collecta.Omnipotens sempiterne deus.//
	SEPTEM PSALMI PENITENTIALES
f.35	/Incipiunt septem psalmi penitential: (¶7)(Full border) ¶Domine ne in furore tuo [Ps.6]->
f.35v	->>dominus deprecationem// f.3v
f.3v	/meam dñs->. Ps.Beati quorum [Ps.31] ->>me manus tuam conver//
f.3	/sus sum in erumpna mea ->>que circundedit me exul//
f.11	/tacio mea erue me [Ps.31]->.f.11v /Domine ne in furore [Ps.37] ->>facie insipientie mee.//
f.62	/Miser factus sum et curvatus [Ps.37]-> f.62v ->>audiens et non habens in ore //
f.25	/suo redargutiones [Ps.37] ->.
f.25v	Ps.Miserere [Ps.50] ->> et peccatum meum contra //
f.20	/me est semper.Tibi [Ps.50]-> f.20v ->>de sanguinibus deus//
f.21	/deus salutis mee [Ps.50]-> f.21v Ps.Domine exaudi [Ps.101] ->>oblitus sum//
f.##'	[missing][/comedere panem [Ps.101]-> v ->>Quia edificavit dñs syon et//]
f.69	/videbitur in gloria sua. Respexit [Ps.101]-> f.69v ->>ipse es et anni tui non deficient.//
f.8	/Filij servorum tuorum->. Ps.De profundis [Ps.129]- >
f.8v	Ps.Domine exaudi [Ps.142] ->>in terra vitam meam.// (rest missing, with litanies and prayers)
	OFFICIUM DEFUNCTORUM
f.##	[missing] [Ps.119-. Ps.120 -- >>sol non uret te //]
f.9	/luna per noctem [Ps.120]->. Requiem. ã.Dominus custodit. ã.Si iniquitates. Ps.De profundis [Ps.129]. f.9v ->>añ.Opera.// f.30
f.30	/Confitebor tibi [Ps.137]-> f.30v ->>ne despicias. Requiem eternam.// [Ant.]
f.18	/Opera manuum tuarum. Ant.Absolve domine. Cant.Magnificat. f.18v V. A porta inferi. ->>Et lux perpetua luceat eis.//
f.37	/Requiescant in pace.Amen. Coll.Partem beate resurrectionis obtineant. Antiphona. Requiem. Ps.Lauda anima [Ps.145]-> f.37v ->>Dominus erigit elisos dominus//
f.71	/diligit iustos. Dominus custodit->. Ant.Requiem. Coll.Omnipotens sempiterne deus cui nunquam sine spe misericordie supplicatur->
f.71v	->sanctorum tuorum numero facias congregari.Per.Amen. [Matutinum] Invit. Circundederunt me gemitus mortis. Circundederunt me. Ps.Venite [Ps.94] ->>non repellit dominus//
f.22	/plebem suam quia [Ps.94]-> f.22v - >>hereditet terram. Dolores. Circundederunt. In primo noct. ã. Dirige. Psalmus david.//
f.23	/Verba mea auribus [Ps.5] -> f.23v ->>a cogitationibus suis//
f.72	/secundum multitudinem [Ps.5]->. ã.Dirige. ã.Convertere. ->>Ps.//
f.72v	/Domine ne in furore [Ps.6] ->>Laboravi in gemitu meo la//
f.38	/vabo per singulas noctes [Ps.6]-> f.38v ã.Convertere. ã.Nequando. Ps.Domine deus meus [Ps.7] ->>merito ab inimicis//
f.19	/meis in anis. Persequatur [Ps.7]-> f.19v ->>et peperit iniquitatem// f.36
f.36	/Lacum aperuit et effodit [Ps.7]-> Ant.Nequando. ->>Lec.prima. Parce michi domine: nichil// f.36v ->>R.Credo quod redemptor meus//
f.32	/vivit et in novissimo die de terra surrecturus sum. Et in carne mea videbo deum salvatorem meum. V.Quem visurus sum. Lectio secunda. Tedet animam.
f.32v	R.Qui lazarum. V.Qui venturus es. ->>Lectio tercia.//
f.28	/Manus tue domine. R.Domine quando veneris.
f.28v	V.Memorare quesit nostra substancia domine et quia non vane constituisti omnes filios homini. Quia peccavi. [ii°noc°] Ant. In loco. Ps. Dominus regit [Ps.22] ->> et baculus tuus//
f.26	/ipsa me consolata-> .ã.In loco. ã.Delicta. Ps.Ad te domine levavi [Ps.24]
f.26v	->>misericordiam tuarum que a seculo sunt//
f.27	/Delicta iuventutis [Ps.24] -> f.27v ->>Tribulationes cordis mei mul//
f.29	/tiplicate sunt de necessitatibus [Ps.24]->.
f.29v	ã.Delicta. ã.Credo. Ps.Dominus illuminatio [Ps.26]->>adversum me prelium//
f.33	/in hoc ego sperabo [Ps.26]->. f.33v ->>dñs autem assumpsit me.//
f.39	/Legem pone michi domine [Ps.26]->. R.Credo videre. ->>V.Complaceat//
f.39v	Lec.iv. Responde michi ->>observationes omnes// (rest missing)
	COMMENDATIO ANIMARUM
f.14	¶(6)(Full border) /¶Subvenite sancti dei occurrite angeli domini ->conspectu altissimi. V.Chorus angelorum. Ora.Tibi domine commendamus animam famuli tui ut defunctus ->>pietatis absterge.Per.//
f.14v	/Amen.Oratio. Misericordiam tuam domine sancte pater ->>iacob patriarcharum tuorum eam collo//
f.45	/care digneris.Quatinus liberata->perpetuo satietur.Per. Ant.Suscipiat te xpe. Ps.In exitu israel [Ps.113]-> f.45v ->>Non nobis domine non nobis//
f.68	/sed nomini tuo da gloriam [Ps.113]-> f.68v - >>Benedixit omnibus qui timent//
f.64	/dominum: pusillis cum maioribus [Ps.113]-> Ant.Suscipiat te xpe qui vocavit. ->>Coll. Omnipotens sempiterne//
f.64v	/deus qui humano corpori animam ad similitudinem ->>non ex dijs alienis creatam//
f.34	/sed a te solo deo vivo et vero->.Letifica clementissime->.Ne memimeris->.Licet enim ->fideliter adoravit. Qui vivis et regnas. a.Chorus angelorum. Ps.Dilexi quoniam [Ps.114]-> f.34v -->>a lacrimis pedes.//
f.51	/meos a lapsu. Placebo. Ps.Credidi propter [Ps.115]- >. f.51v Ps.Laudate [Ps.116]->. Gloria patri. Sicut erat.[No Ant.] Ps.117 ->>Confitemini domino quoni//
f.50	/am bonus: quoniam in seculum [Ps.117]-> f.50v -[Ps.117] ->>tabernaculis iustorum//
f.42	/Dextera dñi fecit virtutem dextera [Ps.117]->
f.42v	->>et factus es michi in salutem.//
f.31	/Confitemini domino [Ps.117]->. Ant.Chorus angelorum te suscipiat et in sinu abrahe te collocet ut cum lazaro quondam pauper eternam habeas requiem. Coll. Dixi vulneris novitate percussi->
f.31v	->aggregari precipias.Qui cum deo patre in unitate spiritus sancti deus. Per omnia secula seculorum.Amen.->>(6 lines blank)//
	ORATIONES DIVERSE
f.47	/¶O intemerata et in eternum f.47v ->>previlegium in cru//
f.15	/ce pendens vivit nostrum sic dicens-> f.15v ->>perseverare faciat, et post huius vite//
f.40	/cursum ad gaudia ->.Per.amen. [Ora.] Obsecro te domina sancta maria mater dei->
f.40v	->>super choros angelorum//
f.49	/Et super illam sanctam et ineffabilem -> f.49v ->>atque momentis vite mee. Et michi fa//
f.44	/mulo impetres a dilecto filio tuo -> f.44v ->>Et in novissimis//
f.43	/diebus meis ->mater dei et misericordie. [Ora.] Adesto domine supplicationibus nostris ut qui sperando pietatem indulges intercedente beato Augustino confessore tuo atque pontifice consumere benignus effectum.Per dñm ñrm. Amen.->>(2 lines blank)//
f.43v	Originally unwritten. Now: /[S]alve sancta parens. [First page of Missa B.M.V.] added later in a rotunda hand (c.1520/1540). Initials and rubrics left blank. If the text has been continued is it a proof that the prayers were placed here, at the end of the manuscript.