CHD
NkS 4° 131 Book of Hours (Paris c.1455-1460)
Heures de Nicholas Garreau, Seigneur du Pin

|Tutorial| |Books of Hours| |Calendars| |CHD HOME|

NKS 4° 131 HORAE (c.1455-1460) (Use of Paris)
169ff. 197x135 mm, 15 lines (102x62), textura in 2 degrees. 10 full-page miniatures (5 others have been cut out in the suffragia-section f.149',161',164',165', 166'). 3/4 borders at all hours, where there is no miniature, 1/4 borders at all other pages.
Bound in green velour over cardboard, a later title has been pasted on the spine (18th cent.): /MISSALE/ROMANUM/.MSS.IN/MEMBRANA// (Watermark in the frontleaves: Crowned GR). (Binding restored 1977 by Birgitte Dall).
Collation: I8+4 f.1-4/9-12 +f.5-8, A8 f.13-20, B4 f.21-24, C8 f.25-32, D8 f.33-40, E8 f.41-48, F8 f.49-56, G8 f.57-64, H8 f.65-72, J8 f.73-80, K8 f.81-88, L8 f.89-96, M8 f.97-, [(N)(O) complications, the gatherings are inserted in each other, cf. Vienna s.n.13237], P8 f.115-122, Q8 f.123-130, R8 f.131-138, S8 f.139-146, T8-1 f.147-152 (-149'), V6 f.153-158, X6-1 f.159-164 (-161'), (Z)6-3 f.164'-167 (165',166'), Additional leaves f.168-169.
Signatures in the gatherings preserved: f.13 a, f.21 b, f.25 c, f.33 d, f.41 e, f.49 f, f.57 g, f.65 h, f.73 J, f.81 k, f.99 ij, f.115 p, f.123 q, f.131 r, f.139 s, f.147 t, f.153 v, f.159 x. The punctuation for the ruling is preserved uncut on most leaves.
Prov.: On the inside of the binding: Nicolae Garreau Seigneur Du Pin (16th cent.); Joseph Smith British Consul at Venice (Engraved Exlibris c.1750, the manuscript is not mentioned in the printed catalogue of his collection of books). [On a paper frontleaf the price: 2.12.6];
Bibl.: C.Bruun, 1889, p.180-181; E.Jørgensen p.223; GB no.171; KO p.97;

Decoration in a general Paris-style around 1440/60 [Initials as in Thott 543 4° and Thott 114 8°]. Is has the typical arrangement from Paris, around the middle of the century, where the hours of the virgin are written continously, without a miniature to each hour. Miniatures by the "Maître-François-group", by an artist who probably has been working in Paris at least for a period. Same artist as in a somewhat later ms. in Vienna Ms. S.n. 13237 (Hore Parisiense according to the calendar, the text is usum Romanum). Otto Pächts stylistical comment is: "Sehr persönliches Erzeugnis der Maître-François-Gruppe". He compares it with the hours from c.1455 in Den Haag, KB Ms.74 G 37 (Byvanck no.22), later identified by François Avril as the Hours of Simon de Varie.
Contents:
ff.1-12v° KALENDARIUM (Dioc.Paris. In French, composit, black/red)
Some rubrications: 3.1. S.Geneuiefue, 21.1. S.Vincent, 1.9. S.Leu S.Gille, 21.9. S.Vincent, 9.10. S.Denis. [Full transcript on database]
GOSPEL READINGS
f.13/Initium sancti euuangeli secundum iohannem gloria tibi domine.
f.14Secundum lucam. f.15 ->>Secundum matheum.// f.16v° Secundum marcum.
OBSECRO TE
f.17v°Oracio. Obsecro te domina. (¶4) [Variants on database]
f.21Alia oratio. O intemerata. (¶4)
f.23explicit: ->>secula seculorum.Amen.(1 line blank)//
f.23v°-24v° unwritten (ruled and decorated)
OFFICIUM B.M.V. AD MATUTINUM (Use of Paris)
f.25*ANNUNCIATION. (96x62) (Full border c.158x110)
/¶Domine labia mea aperies. Et os meum annunciabit// (¶4)
f.25v°Invit.Ave maria. Ps.94. Venite
f.27v°[i° noc°] Ant.Exaltata es. [Pss.8, 18, 23]
f.31Ant.Exaltata es sancta dei genitrix super choros angelorum ad celestia regna. V.Diffusa. R.Propterea. Jube. Alma virgo. ->>[Lec.i] Surge beatissima virgo maria misericorditer actura pro nobis surge et amplecte//
f.31v°/misericordiam redemptoris da preces pro nobis quos cernis offensos ante oculos conditoris. Tu autem. R.Beata es virgo. ->>[Lec.ii] Cecos cordium oculos terge atque semitas iusti//
f.32/cie nobis clementer ostende orando a nobis [uicia] subtra lx atque sancta plantaria virtutumque nobis [insere] impetra cursum quo supernum consequamur bravium. Tu autem. R.Sancta et immaculata.
f.32v°[Lec.iii] /O sacratissima virgo. R.Felix namque es.
f.33In ij° n° Ant. Specie tua. [Pss.44,45,86]
f.37[Lec.iv] /Sancta maria virgo virginum. R.Beata es virgo. ->>Oret voce pia pro nobis virgo maria.Amen. Lectio iiij.// (sic!)
f.37v°[Lec.v] /Sancta maria piarum. R.Admittum domini. ->>[Lec.vi] Sancta dei genitrix que//
f.38R.Missus est. V.Ave maria.
f.38v°In iij° n° añ. Gaude maria. [Pss.95,96,97]
f.42[Lec.vii] O beata maria quis tibi digne. R.Ave maria.
f.42v°[Lec.viii] Admitte piissima. f.43 R.Stirps iesse.
f.43v°[Lec.ix] /Sancta maria succurre. R.Gaude maria.
f.44[Hymn.] Te deum laudamus. V.Speciosa. R.In delicijs.
AD LAUDES
f.46In laudibus. Deus in adiutorium. Ant.Benedicta tu.[Pss.92,99,62, 66] f.49 Benedicite. f.50v° (no antiphon) [Pss.148,149,150]
f.53Ant.Benedicta tu. ->>Cap. Te laudant angeli atque archangeli sancta dei genitrix que virum non cognouisti et dominum ihesum xpistum in tuo sancto utero bauilasti.Deo//
f.53v°/gracias.Hymnus.Virgo dei genitrix quem totus.
f.54Ant.Hec est regina. Ps.Benedictus.
f.55Ant.Hec est regina. Ora.Deus qui corda fidelium.
f.55v°Ora.Deus qui de beate marie. Ora.Ecclesiam tuam.
AD PRIMAM
f.56(3/4 border)(¶4) ¶Deus in adiutorium. Hymn.Veni creator spiritus. Ant.Benedicta tu. [Pss.1,2,5]
f.60Ant.Benedicta tu. Cap.Felix namque es. R.Diffusa. V.Propterea. V.Specie tua. R.Intende prospere procede et regna. Domine exaudi. Et clamor. [Ora.] Deus qui apostolis tuis.
f.60v°Ora.Famulorum tuorum. Ora.Ecclesiam tuam. ->>Benedicamus domino. Deo gracias. Ad terciam.//
AD TERTIAM
f.61(3/4 bort)(¶4) /¶Deus in adiutorium. Hymn.Veni creator spiritus. Ant.Dignare. [Pss.119,120,121]
f.63v°Ant.Dignare me laudare te virgo sacrata da michi virtutem contra hostes tuos. [Cap.] Paradisi porta. Ora.Adsit nobis quesumus.
f.64Ora.Concede nos famulos tuos. Ora.Ecclesiam tuam.
AD SEXTAM
f.64v°(3/4 border)(¶4) /¶Deus in adiutorium. Hymn.Veni creator spiritus. Ant.Post. [Pss.122,123,124]
f.66v°Ant.Post partum. Cap.Gaude maria virgo. R.Adiuvabit eam.
f.67Ora.Mentes nostras quesumus. Ora.Concede quesumus omnipotens et misericors deus fragilitati.
f.67v° Ora.Ecclesiam tuam.
AD NONAM
f.67v°(3/4 border)(¶4) ¶Deus in adiutorium.
f.68Hymn.Veni creator spiritus. Ant.Sicut lilium. [Pss.125,126,127]
f.70Ant.Sicut. Cap.Per te dei genitrix. R.Elegit eam. V.Et habitare. V.Post partum. Ora.Mentibus nostris quesumus. Ora.Protege nos quesumus domine famulos tuos. Ora.Ecclesiam.
AD VESPERAS
f.71(3/4 bort)(¶4) Ad vesperas. ¶Deus in etc. Ant.Beatam me dicent. [Pss.121, 122, 123, 124, 125]
f.74Ant.Beatam. Cap.Beata es virgo maria. (No responsory)
f.74v°[Hymn.] Ave maris stella.
f.75V.Post partum. R.Dei genitrix. Ant.Sancta maria. Cant.Magnificat.
f.76v°Ant.Sancta maria succurre. Ora.Deus qui corda fidelium. Ora.Deus qui salutis eterne.
AD COMPLETORIUM
f.76v°(3/4 bort)(¶4) Ora.Ecclesiam tuam. ->>Amen.¶Converte nos deus salutaris noster. Et averte iram tuam a nobis//
f.77Ant.Sancta dei genitrix. [Pss.12,42,128,130]
f.79v°Ant.Sancta. [Hymn.] Virgo dei genitrix quem totus non capit orbis.
f.80[Cap.] Sicut cynamomum. V.Ecce ancilla. Ant.Cum iocunditate. [Cant.] Nunc dimittis.
f.80v°Ora.Ure igne sancti spiritus. Ora.Graciam tuam.
f.81Ora.Ecclesiam tuam. ->>(8 lines blank)// f.81v°-82v° unwritten
SEPTEM PSALMI ET LITANIE
f.83*David in Penitence (94x64) (Full border c.158x112)
(¶4) /¶Domine ne in furore tuo arguas me neque in ira tua corripias me//
f.95La letanie.
Martyrs: Stephane, Line, Clete, Clemens, Sixte, Corneli, Laurenti, Vincenti, Sebastiane, Omnes.
Confessors: Martin, Silvester, Hylari, Augustin, Jeronimus, Guillermus, Nicolas, Goluine, Yvo, Omnes.
Virgins: Anna, Maria magdalena, Maria egypciaca, Felicitas, Perpetua, Agatha, Agnes, Cecilia, Genovefa, Juliana, Margareta, Katherina, Fides, Spes, Omnes.
f.98Ora.Deus cui proprium est. Ora.Fidelium deus.
f.98v°->>(11 lines blank)//
HORE DE CRUCE
f.99*Crucifixion (96x63) (Full border c.160x110)
f.104explicit Ora.Domine ihu xpe fili dei vivi ->>et gloriam sempiternam.Q'.//
HORE DE SANCTO SPIRITU
f.104v°*Pentecost (95x63) (Full border c.160x112)
f.108explicit: Ora.Omnipotens sempiterne ->>transmisisti.Qui vivis et reg.(3 lines blank)//
OFFICIUM DEFUNCTORUM (Use of Paris)
f.109*Burial in the Ground (94x63) (Full border c.158x110)
/Ant.Placebo.Ps.Dilexi quoniam exaudiet dominus vocem orationis mee//
f.113Cant.Magnificat. Ant.Qui lazarum.
f.115Ora.Inclina domine aurem. f.115v° Ora.Deus venie largitor.
f.116Ora.Fidelium deus omnium. In primo n° Ant. Dirige.
f.120v°Lec.i. Parce. R.Qui lazarum. V.Qui venturus.
f.121v°Lec.ii. Tedet animam. R.Credo quod. V.Quem sum ego.
f.122Lec.iii. Manus tue. R.Heu michi. V.Anima mea.
f.123In ij° n° añ. In loco.
f.128Lec.iv. Quantas habeo. R.Ne recorderis. V.Amplius lava.
f.128v°Lec.v. Homo natus. R.Domine quando. V.Commissa mea.
f.129v°Lec.vi. Quis michi. R.Peccantem. V.De profundis. In iij° n° Ant. Domine abstraxisti ab inferis animam meam. Ps.[29] Exaltabo te dne. Ps.[39] Expectans. Ant.Complaceat.
f.135v°Lec.vii. Spiritus meus. R.Domine secundum. V.Qui iniquitatem.
f.136v°Lec.viii. Pelli mee. R.Memento mei. V.Et non revertetur.
f.137v°Lec.ix. Quare de vulva. R.Libera me. V.Tremens factus. V.Tremebunt. V.Vix iustus. V.Quid ergo. V.Vox de celis. V.Creator omnium.
f.139/In laudibus añ. Requiem. [Ps.50]
f.148Cant.Benedictus. Ant.Credo domine deus meus.
f.149v°[Ps.129] ->>et propter legem tuam sustinui te domine.//
f.149'* [Leaves (2?) missing with the end of Ps.129, and the final prayers, plus a miniature on verso to Doulce dame.]
PRAYERS IN FRENCH
f.149'v°*[Full-page miniature missing]
[/Doulce dame de misericorde mere de pitie fontaine de tous bien qui//]
f.150/portastes ihesucrist ix moys en vous precieulx flans et lalait tastes de vos doulces mamelles. Belle tres doulce dame ie vous cri merci et vous prie que vous vueillez ->.
f.154v°[po=]/voir et puissance damender leur mesfais et pour les trespasses quilz ayent merci et vray repos Amen.Ave maria.(9 linier blank)//
f.155*The Trinity (93x63) (Full border c.160x113)
/Doulx dieux doulce pere saincte trinite et ung dieu biau sire dieu//
f.157v°explicit: ->>hu sceras avecques moy en paradis. Sire si comme ce fut voir regardes moy en pitie. Pater nr.//
f.158/Saincte vray croys aouree. Qui du corps dieu fus aournee, et de sa sueura rousee, et de son sang enluminee, parta vertu parta puissance deffen mon corps de mechance, et mottroye par ton plaisir. Que vray confes puisse mourir.A. [Sonet 1876] Pater nr. Ave maria. (5 lines blank)// f.158v° unwritten
SUFFRAGIA SANCTORUM
f.159*St.John the baptist. (96x63) (Full border 160x112)
[Ant.] /Inter natos mulierum.
f.159v°Ora.Perpetuis nos quesumus. De sancto thoma antiphona. Ave thoma martir insignis. Ora.Deus pro cuius ecclesia gloriosus pontifer.
f.160v°*SS.Peter & Paul. (94x63) (Full border c.160x110)
/Gloriosi principes terre quomodo in vita sua dilexerunt se ita in morte non sunt se=//
f.161Ora.Deus cuius dextera.
f.161v°/De sancto fiacrio. antiphona. Beate xpi confessor fiacri ecce nomen tuum fulget per secula petimus ergo ut tuis sacris precibus adiuvemur a domino. ->>Ora.Suffragante domino beato fiacro tuo confessore.// [End missing]
f.161' * [A leaf missing with a miniature of St.Christopher on the verso]
f.162/V.Gloria. R.Et constituisti eum. Ora.Deus per quem fides ignem non sentit et in fidelibus sine igne exuritur qui beato martiri tuo xpistoforo flammasti.
f.162v°De sancto vincentio.ant. Egregius dei martir. Ora.Da nobis omnipotens deus adversa mundi.
f.163->>nec penis passus es superari.Per.(10 lines blank)//
f.163v°*St.Nicholas raising three Children (94x64) (Full border 160x110)
/Amicus dei nicholaus.
f.164Ora.Deus qui beatum. De sancto dyonisio.ant. O beate dyonisi magna est fides tua. Ora.Omnipotens sempiterne deus qui per gloriosa bella certaminis ad immortales triumphos martires tuos dyonisium rusticum et eleutherium extulisti da cordibus nostris dignam pro amore eorum letitiam ut quorum corpora//[End missing]
f.164'*[Leaf missing, on the verso: Plurimorum martirum. (Ora. ->>et sanctorum confessorum//)]
f.165/tuorum mauricij exuperij candidi victoris innocentij et vitalis ac sociorum eorundem letificet festiva sollempnitas ut quorum suffragijs nitimur natalicijs gloriemur.Per.amen.(7 lines blank)//
f.165v°*St.Michael and the Dragon. (95x64) (Full border c.159x112)
/Michaele archangele veni in adiutorio populo dei. R.In conspectu angelorum//
f.165'*[Leaf missing with miniature to All Saints on the verso]
f.166/nobis precibus quoque sanctorum apostolorum martirem et confessorum atque sanctarum virginum suppliciter petimus ut a malis omnibus eruamur bonique omnibus nunc et semper perfrui mereamur. V.Mirabilis. R.Et sanctus in omnibus operibus suis. Ora.Omnipotens - qui nos omnium sanctorum merita.
f.166v°De sancto mauricio.ant. Preciosa sunt thebeorum martirum vulnera sancti mauricij. ->>Ora.Anime quesumus omnipotens deus ut nos sanctorum//
f.166'*[Leaf missing with a miniature to the Guardian Angel on the verso (as in Thott 8° 114 f.201-201v°)
Ant.Angele qui meos es custos. V.In conspectu angelorum//]
f.167/psallam tibi deus meus. R.Adorabo ad templum sanctum. Ora.Deus qui mirro ordine angelorum. De sancto michaele. antiphona. Dum sacrum misterium cerneret.
f.167v°Ora.Gratiam tuam quesumus. ->>(2 lines blank)//
f.168Addition in a 16th cent. bastarda: 24 lines of verse:
/Donne moy Jhesucrist de tous maulx abstinence
En toutes mes doleurs et triz Confort et pacience
Et garde de desconfort Mon cueur par ta puissance
Et me donne Reconfort Et vray cougnoissance
Mon ame sire soit a toy Rendue et commandee
Quant elle aura octroy Faire de mon corps separee
Garde la sire tout puissant Quelle ne soit dampnee
Car tu las cherement de ton sang Rachetee
Je te prie que a mon trespassement
Avant que ma vie soit finie Tu me donnez tel Reppentement
Que puisse devant toy venir Au jour du Jugement
//
f.168v° /Quant ciel et terre seront finit
Et que lassus en paradis
Mon ame soit sans finir.
Amen. ->>(6 lines blank)//
f.169-169v° Unwritten (on f.169 is an erased handwriting in brown ink (16th Cent.) beginning with +Jesus maria+)

[I suppose that a gathering with Suffragia Sanctarum is missing after fol.167 - A book of hours without female saints is very hard to find, even if the owner was a single man!]
|Tutorial| |Books of Hours| |Calendars| |CHD HOME|